Często słyszymy, że polskie szkolnictwo wyższe jest nic nie warte, aby nie powiedzieć dosadniej. Jestem przeciwnikiem tej tezy, choć mniej radykalnym niż wcześniej. A to za sprawą mojego pięknego miasta. Tylko w Bielsku-Białej Miss Beskidów w nagrodę za swe wdzięki otrzymała ... miejsce na studiach. 

Słyszeliście kiedyś o konkursie obierania ziemniaków na czas? Naprawdę, coś takiego istnieje. Bardzo popularny podczas wszelakich świąt pieczonego ziemniaka, czy też dożynek. Obudźmy teraz naszą wyobraźnię. Pewna kobieta najszybciej ze wszystkich we wsi Dobrosułów obrała ziemniaki. Włożyła w to przecież wiele trudu, przygotowywała się do tego tygodniami! Finalnie zwycięża w tym konkursie i wygrywa bezpłatne studia na uczelni wyższej. Granda pomyślicie. Słusznie. 

Jaka jest różnica między konkursem obierania ziemniaków na czas a wyborem miss? Nie ukrywajmy  – jest ich sporo. Ani jedno, ani drugie nie wykorzystuje jednak do swego potencjalnego sukcesu w tych dziedzinach intelektu tudzież wiedzy. 

A teraz rzeczywistość. Będę posługiwać się prawdziwą nazwą uczelni, prawdziwym imieniem i nazwiskiem miss, prawdziwym zdjęciem. Normalnie bym unikał potencjalnych konsekwencji, ale że uczelnia ta zrobiła sobie z tego reklamę na swojej stronie internetowej, na swoich social media, świadczy to tylko o jej małostkowości. 

Ad rem! "W dniu dzisiejszym gościliśmy w naszej Uczelni Miss Beskidów 2019. Pani Magdalena Kasiborska rozpocznie studia na kierunku kosmetologia o specjalności odnowa biologiczna" – czytamy na stronie Bielskiej Wyższej Szkoły im. Tyszkiewicza, pisownia oryginalna. Już wiemy, iż mamy do czynienia z amatorami, przynajmniej jeśli chodzi o język polski. Pisać "w dniu dzisiejszym" na stronie uczelni wyższej – dramat.

Do tego momentu jest spokojnie. Bielska Wyższa Szkoła im. Tyszkiewicza chwali się nową studentką, która jest znana z tego, że jest ładna. Niech im będzie, marketing. Ale teraz najlepsze. – Bezpłatne studia w naszej Uczelni są nagrodą główną w konkursie Miss Beskidów 2019. Pani Magdalena odebrała ją bezpośrednio podczas Gali Finałowej, z rąk Rektora BWS dra. Jerzego Chrystowskiego –  mózg eksplodował. A czemu by bezpłatnych studiów nie dodawać do paczek chipsów?

Nie zamierzam krytykować bezpośrednio Magdaleny Kosiborskiej, Miss Beskidów i pogłębiać stereotypu "jak ładna, to głupia". Jestem pełen szacunku dla niej, dla jej dokonań. Niewątpliwie włożyła mnóstwo serca i czasu, aby być w miejscu, w którym się znajduje. Nie zgadzam się jednak, by miejsca na studiach były nagrodą w innych dziedzinach niż te naukowe. W tym wypadku wybory Miss a konkurs obierania ziemniaków niczym się nie różnią. Tak samo byłbym przeciwny, gdyby np. utytułowany piłkarz dostał w nagrodę za swe osiągnięcia sportowe miejsce na studiach – z takim przypadkiem jednak się nie spotkałem (oczywiście są oni inaczej traktowani, wiadomo). Tym sposobem zaniżamy poziom nauczania, ale przede wszystkim, prestiż i szacunek do naszego szkolnictwa wyższego.

Owszem, Bielska Wyższa Szkoła im. Tyszkiewicza to uczelnia prywatna. Wolnoć, Tomku, w swoim domku, róbta co chceta – wolny rynek. Uczelnie prywatne są różne, szczególnie jeśli chodzi o poziom kształcenia. Są takie, które naprawdę uczą elitę, ale są też takie, jak to mówią: "jak zapłacisz, będziesz mieć papierek". 

Mityczny "papierek" czyli dyplom ukończenia studiów. Tu już nie ma podziału na prywatną czy publiczną uczelnię. Możemy się chwalić, iż mamy wykształcone społeczeństwo, ale idąc drogą bielskiego "Tyszkiewicza", jakie to ma znaczenie? Wtórny analfabetyzm i tak nas zaleje. Szczególnie, gdy uczelnie miejsca na studiach przyznawać będą nie za wyróżnienia naukowe tylko podczas wyborów Miss Beskidów. Nie upośledzajmy młodych ludzi za cenę uczelnianego marketingu. 

Źródło informacji: http://tyszkiewicz.edu.pl/pl/miss-beskidow-2019-rozpocznie-studia-na-kosmetologii/

Pisanie jest jednoznaczne z brakiem ruchu. Siedzisz przed biurkiem albo leżysz, wpieprzasz jedzenie "na szybko". Jak dobrze piszesz, zbierasz cały splendor: pieniądze w portfelu Ci się nie mieszczą, od kobiet też się nie można odgonić, ludzie zaczepiają Cię na ulicy. Jest tego jeden minus, zbędne (oj, bardzo!) kilogramy. Oczywiście z tą pierwszą częścią tego jakże intelektualnego wywodu to żart, z drugą już nie.

Lubimy się odnosić do polskiej, sarmackiej tradycji. Do szlacheckich zasad. Jeszcze bardziej lubimy się z nimi utożsamiać. – Po II wojnie światowej, chcąc nie chcąc, staliśmy się społeczeństwem chłopskim. Wiele dzisiejszych zachowań da się wytłumaczyć tymi chłopskimi korzeniami – powiedział niegdyś prof. Paweł Wieczorkiewicz. I trudno z nim polemizować, obserwując obecną kampanię wyborczą. 

Platforma Obywatelska, albo precyzyjniej – Koalicja Europejska "przerżnęła" wybory do Parlamentu Europejskiego. Blok opozycyjny zastanawiał się, gdzie leży przyczyna kolejnej porażki. No i wymyślił – zaniedbanie elektoratu wiejskiego. Tego samego, który przez "elyty" nazywany był "ciemnogrodem" tudzież "moherowymi beretami". Nadmienić należy, iż "zaniedbanie" jest tutaj bardzo łagodnym określeniem. 

Opozycja odpuściła wakacje w celu „rozpoczęcia kampanii, która oparta będzie na kontakcie z Polakami”. Świetnie! Tylko o jakieś 5 lat za późno ... Trudno teraz będzie Koalicji Obywatelskiej "odbić" wiejsko-małomiejski elektorat. Nie skazuję jednak opozycji na straty. Wiele można mówić o "chłopu" ze wsi – że niedokształcony, nieatrakcyjny, mało elokwentny – zawsze brzydziłem się taką narracją. Politycy nie potrafią pojąć jednego – prosty mieszkaniec wsi najlepiej potrafi liczyć pieniądze w portfelu, znacznie lepiej aniżeli nowobogacki warszawiak. 

Tych za rządów PiS ma więcej. Głównie za sprawą 500 plus, ale też innych programów socjalnych. Nie będę oceniać czy są one słuszne, czy nie – takie są fakty. W końcu jednak nastąpi taki moment, a nastąpi na pewno, gdy chłop połapie się, że coś nie gra. Gdy zapłaci więcej za zakupy, za gaz, za prąd. Wówczas nastąpi przebiegunowanie polityczne. Ale czy będzie to miało już w najbliższych wyborach? Nie sądzę.

Zastanawia mnie często, jak to się dzieje, że – pisząc kolokwialnie – chłop ze wsi jest tak atrakcyjnym "kąskiem" w grze politycznej. Teraz to już w ogóle ma raj. Z jednej i z drugiej strony przyjeżdżają do niego politycy, rozmawiają z nim, produkują się, obiecują. Jaki to chłop – PAN! 

Używając skrótu myślowego, może dlatego, że wszyscy jesteśmy chłopami. To, że ktoś nie ma wąsów, a trochę lepiej się ubiera; to, że ma maturę, a ten ze wsi niekoniecznie, niczego nie zmienia.  Na marginesie, Prawo i Sprawiedliwość świetnie to wykorzystało. Zaraz jednak ktoś się oburzy, jak to?! Przecież polska kultura szlachecka ukształtowała naszą mentalność! Jak pisał Józef Tischner: – Są trzy prawdy: świento prawda, tys prawda i gówno prawda – z tą naszą szlachetnością to trzecia opcja ...

– Oczywiście. Byliśmy ukształtowani przez tę kulturę aż do 1939 roku. Nie tylko inteligencja wzorowała się na szlachcie, ale i część robotników. Stąd nasza duma, stąd nasza kłótliwość. Musimy jednak mieć świadomość, że to się skończyło wraz z II wojną światową [...] Po II wojnie światowej, chcąc nie chcąc, staliśmy się społeczeństwem chłopskim. Wiele dzisiejszych zachowań da się wytłumaczyć tymi chłopskimi korzeniami. Weźmy charakter Lecha Wałęsy - to przecież wypisz, wymaluj portret polskiego chłopa. Chytrość, umiejętność zmylenia partnera, pazerność, ale z drugiej strony swoista mądrość i zdrowy rozsądek. Oczywiście to się teraz trochę rozmywa. Społeczeństwo ulega inteligenckim wzorom. Ale ta nowa inteligencja wstydzi się swoich korzeni. Usiłuje więc budować sobie piękne szlacheckie genealogie. Dlatego wiele osób w Polsce nosi bogate sygnety. Ktoś się nazywa, nie wiem, Kupść i nosi na palcu wspaniały klejnot, który bardziej przystoi Radziwiłłom czy Sapiehom, bo gdzieś ktoś, jakiś jego dziesiąty pociotek, miał prawo do herbu – stwierdził Prof. Paweł Wieczorkiewicz w jednym z wywiadów. 

Władysław Reymont za powieść "Chłopi" otrzymał Nagrodę Nobla w 1924. Wspomniany przez prof. Wieczorkiewicza Lech Wałęsa w 1983 był laureatem Pokojowej Nagrody Nobla. To tylko takie sztampowe przykłady, ale pokazujące, że nasze chłopskie korzenie to nie jest powód do ujmy, a uważam, iż wręcz przeciwnie! Dlatego nie dziwię się, że politycy chcą na tym ugrać jak najwięcej, choć skala ich hipokryzji aż razi w oczy ... 

Często mam dylemat: czy nazywać siebie pracoholikiem, czy mówić, jak kocham to, co robię. W każdym razie udało się – w końcu – oderwać od codziennej rzeczywistości. Oczywiście laptopa i smartfona i Internet wziąłem ze sobą (wcześniej wspomniany dylemat). Niemniej jednak na chwilę zamieniłem góry na morze.  To naprawdę wystarczy, aby odpocząć. 

Kierunek – Trójmiasto. Czekała nas, z pozoru, długa podróż pociągiem – aż 11 godzin! Ale sami wiecie, są sposoby, aby droga stała się krótsza. Nie był to wypad z gatunku planowanych pół roku wcześniej. Jedziemy? Jedziemy! Tak wyglądała procedura układania harmonogramu wycieczki. Los chciał, że trafiliśmy do pociągu z niedoszłymi uczestnikami Openera. Sama młodzież. To znaczy młodzież ... jak ktoś jest ode mnie młodszy o 3-4 lata, to czuję ogromną przepaść. Patrząc przez pryzmat: zachowania, ubioru, wyznawanych wartości. Cytując klasyka: Czy to świat jest zły, czy Ty? 

Godzina 6 ileś tam – jesteśmy na miejscu. Szybko do mieszkania, wyspać się. Następnie na plażę, a na wieczór "kluby". Zawsze mam mieszane uczucia związane z takimi wyjściami, ale na wakacjach chyba trzeba. Poszliśmy na imprezę z gatunku "Trap". Generalnie wiem co to jest, aż takim dziadem nie jestem. Jeden z rodzajów rapu, wywodzący się z najgorszych melin w USA. Tylko w Polsce, jakoś dziwnie się przyjęło, że trap to muzyka dla dzieci z bogatych rodzin. A sama dyskoteka? Najgorsze gówno na jakim byłem. Nigdy więcej, ale miałem czas (i kondycję fizyczną), aby poobserwować ludzi, tych młodszych o kilka lat ode mnie. Fajnie skakali – na tym zakończę refleksję, aby was nie zadręczać. 

Widok morza ... Dla niego warto rzucić wszystko. A przynajmniej ja tak miałem, ponieważ ostatni raz widziałem morskie fale z 13 lat temu? Coś takiego, sporo w każdym razie. Po głowie najczęściej chodził mi wiersz Leopolda Staffa – "Wieści Morza":


Od dzieciaków jadących na Openera, przez kluby nocne, aż do Morza Bałtyckiego i Leopolda Staffa – takie to właśnie były wakacje. Baterie naładowane na kolejne miesiące, bagaż pomysłów i wspomnień jest – wracamy do stolicy Podbeskidzia pełni wigoru i w świetnej formie (a raczej kondycji, tej psychicznej). 

2.07.2019 r. – 6.07.2019 r. 

***

"Notatki" to nowa seria na moim blogu. Luźne przemyślenia. Czasem będzie tu zabawnie, raczej rzadziej poważnie. Raczej krótsza forma niż dłuższa

Nie piszę już o polityce. Z tchórzostwa, lenistwa, a może z wygody? Nie, to nie to – raczej z przerażenia, jak nasze społeczeństwo zostało podzielone. A kłótnie nie trwałyby długo, gdyby wina leżała tylko po jednej stronie... 

"Mój dom murem podzielony, podzielone murem schody. Po lewej stronie łazienka, po prawej stronie kuchenka [...] Moja ulica murem podzielona. Świeci neonami prawa strona, lewa strona cała wygaszona – zza zasłony obserwuję obie stron" – "Arahja" 1988 rok. Kult. Piosenka jest protest songiem przeciw podziałowi Berlina z niezbyt dosłownym metaforycznym tekstem, dzięki czemu uniknęła sprzeciwu liberalizującej się wtedy cenzury. Wspomniany fragment w skrócie opisuje to, czemu obecnie tak rzadko, albo praktycznie w ogóle, nie podnoszę "pióra" w kontekście polityki. 

Jestem pewien, że świat z tego powodu nie cierpi, nie łka. Nie ma na to czasu. Trzeba wojować, głośno manifestować swoje poglądy, ale jeszcze głośniej wrzeszczeć, że te drugiej osoby, z którą się nie zgadzamy, są złe. To jeden z nielicznych tekstów, do których długo się przymierzałem. Im człowiek starszy, tym dwa razy pomyśli zanim coś zrobi/napisze. Zielona lampka zapaliła się jednak niespodziewanie – na basenie. Korzystałem z promieni słońca czytając tygodnik "Polityka". Nie to, że należy on do moich ulubionych pozycji. Sięgam raczej po wszystko, od lewa do prawa, a akurat tylko "Polityka" była w pobliskim sklepie. Zanurzony w lekturze słyszę niedyskretną pogawędkę dwóch intelektualnych tytanów dyskutujących o tym, że jestem "lewakiem".

Ludzie, trzymajcie mnie! Nawet gazeta może sprawić, że będziesz tym gorszym.Tym passe. "Prawakiem" albo "lewakiem". I tu leży właśnie pies pogrzebany. Partie polityczne można porównać teraz do klubów piłkarskich. Jedna z drugą ma "kosę", inne są względem siebie neutralne, a kolejne mają ze sobą "zgodę". Gazeta, dana telewizja czy światopogląd jest traktowany jako jej emblemat. 

Nie ma tygodnia, aby media nie rzucały jakieś kwestii, która rozpali płomień podziału. Nawet w tak "ogórkowym" sezonie, jakim jest początek wakacji, coś się znajdzie. Teraz na tapecie znajduje się LGBT. Z jednej strony słyszymy, że trzeba bojkotować koncerny typu: Volvo czy IKEA, gdyż wspierają "homopropagandę", a druga strona wręcz chce narzucić ten nowoczesny pogląd, jako jedyny słuszny. A co ja mam o tym napisać, kiedy ten temat ani nie swędzi, ani nie świerzbi. Mam to na ogół gdzieś, albo inaczej, bo śledzę te wszystkie tematy – jestem pośrodku. 

Innym takim tematem jest film Patryka Vegi "Polityka". Film, który ... wyjdzie we wrześniu. Tak zupełnie przypadkiem przed wyborami. Karłowaty reżyser podgrzewa atmosferę dość zabawnymi teaserami, które jasno dają sygnał, że film będzie atakiem na aktualną władzę. Prawdziwa kulminacja sporu będzie jednak właśnie po premierze filmu. Jaki będzie jego efekt? O produkcji wszyscy będą się wypowiadać. Na film pójdzie co najmniej – strzelam – 2 miliony ludzi. Vega sobie dorobi do kredytów niemałą sumę, i bardzo dobrze. Takie uroki kapitalizmu. A na życie polityczne wpłynie to w ten sposób, że dojdzie do tzw. procesu aktywizacji elektoratu. PIS-u rzecz jasna, tak jak to miało miejsce w przypadku filmu "Tylko nie mów nikomu". Partia pod wodzą Jarosława Kaczyńskiego będzie miała szansę zyskać jesienią konstytucyjną większość. A tego bym nie chciał, oj nie. 

Na sporach społecznych zyskują populiści, a za takową mam partię obecnie rządzącą. Opozycję mam z kolei za kompletne fleje, które nie mogą tego pojąć. Realna alternatywa? Brak ... Pozytywnego happy endu się nie spodziewam. Dalej będziemy się kłócić, ten mur będzie jeszcze bardziej "podzielony". Tylko katastrofy mogą nas pojednać, i to na chwilę. Widzimy to jak "rozgrywana" politycznie przez obie strony jest choćby tragedia w Smoleńsku. Znów zacytuję Kazika – Idę prosto! No bo jak pisał francuski filozof François de La Rochefoucauld – Kłótnie nie trwałyby długo, gdyby wina leżała tylko po jednej stronie. A te w naszym społeczeństwie ciągną się niczym smród za wojskiem ...

zdj: https://zniwowielkie.wordpress.com/

Piłka nożna to coś, co musiał wymyślić szatan. Jak może coś tak bardzo cię irytować i zdradzać, co zarazem najbardziej kochasz?

Raz na jakiś czas wyżej przytoczone słowa Pawła Zarzecznego wracają do mnie niczym bumerang. Szczególnie gdy myślę o tej naszej piłce kopanej w wydaniu mikro. Umówmy się na wstępie, piłka nożna to nie jest sport, rozumiany jako pewne społeczne zjawisko, nacechowany kulturą najwyższych lotów. Nie ma w tym także nic złego. Gdybym miał potrzebę zasmakowania intelektualnej uczty, wybrałbym się do Teatru Polskiego w Bielsku-Białej, a nie na mecz klasy okręgowej. Zaznaczam, cegiełka na rzecz klubu kosztuje 5 złotych, bilety do Teatru zaczynają się od 50 złotych – tak tylko na wszelki wypadek piszę, jakby ktoś zamierzał polemizować. Kultura kosztuje. 

Krótka lekcja historii piłki nożnej. Podwaliny pod rozwój nowoczesnego futbolu położyła Anglia. W wieku XVII oraz XVIII stanęła ona u szczytu swego rozwoju militarnego, umysłowego, a zwłaszcza przemysłowego. Właśnie na Wyspach Brytyjskich rozpoczęła się rewolucja przemysłowa polegająca na przejściu od produkcji rękodzielniczej do maszynowej. Przemianom technicznym towarzyszyły przeobrażenia ekonomiczne i społeczne. W ich wyniku zmniejszyły się dochody oraz liczebność drobnych rzemieślników i chłopów, powiększyła się natomiast liczba robotników najemnych, przemysłowych i rolnych. Klasa robotnicza stała się najliczniej reprezentatywną warstwą społeczną - to właśnie tutaj football był najpopularniejszy. Dopiero z czasem zyskała on uznanie wśród ludzi wykształconych.

Idąc na mecz piłkarski nie spodziewam się więc, iż przeżyję intelektualny katharsis, jak w starożytnym teatrze. Spragniony jestem emocji, dobrej sportowej rywalizacji, czasem pragnę podpatrzeć moich znajomych na placu gry, porozmawiać ze znajomymi. Nie mam wrażliwego ucha, kiedy usłyszę parę przekleństw z trybun. Tłumaczę to sobie, iż jest to pewien folklor (?) kibicowski. Jeden z drugim napije się piwka lub dwa (albo sześć) i potem musi coś pokrzyczeć. Ale niektóre wiązanki są do bólu obrzydliwe ... Wszystko ma swoje granice, a te często zostają przekroczone. 

Niedawno władze Beskidzkiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej wydały komunikat. – Jarosław Czerwonka – prezes Cukrownik Chybie – upomnienie – za brak zabezpieczenia na zawodach w dniu 4.05.2019 – myślę, co tam się musiało dziać. Cukrownik grał z Błyskawicą Drogomyśl, a żadna z tych ekip nie ma przecież grupy kibicowskiej. Idziemy dalej. –  Cukrownik Chybie – 500 zł – brak zabezpieczenia na zawodach w dniu 4.05.2019 – uderzenie sędziego przez kibica. Jednocześnie Wydział Dyscypliny zobowiązuje Klub , w trybie natychmiastowym spowodować, aby zejście dla sędziów odbywało się bez możliwości kontaktu z publicznością – dzicz! Inaczej tego się nie da nazwać. To jest właśnie ta wspomniana wcześniej granica. Przyśpiewki na temat sędziego są niesmaczne i żenujące, ale to tylko przyśpiewki. Fizyczny atak na arbitra (na poziomie "okręgówki"!!!) to absurd najwyższych lotów. 

fot. Szymon Szwajkowski

Patrz! - ha! - to dziecię uszło - rośnie - to obrońca!/Wskrzesiciel Podbeskidzia/ Z matki obcej; krew jego dawne bohatery/ A imię jego będzie czterdzieści i cztery ... 

Zdaje się, iż takiego bohatera, rodem z III cz. "Dziadów" Adama Mickiewicza, wyczekują sympatycy "Górali". W ostatnich tygodniach zewsząd dostrzegałem ludzi pochłoniętych wizją Podbeskidzia w Ekstraklasie. Na forach, w komentarzach, w rozmowach, tudzież w (bardzo) przychylnych dla Podbeskidzia – ostatnimi czasy – mediach. "Skądś ja to pamiętam" – mówiłem sobie w głowie. Przecież co sezon, a nawet co rundę jest to samo! Stąd tytułowa III część naszych "beskidzkich dziadów", gdyż to już 3 sezon bielszczan na I-ligowym szczeblu...

Piłkarska jesień zakończyła się zwycięstwem bielszczan nad Garbarnią 2:0. Świetnie. "Górale" awansowali na 5. miejsce w tabeli Fortuna I Ligi, co było naprawdę dobrym rezultatem. Na kilka tygodni po ostatnim meczu w 2018 nastąpiła medialna cisza. Nie trzeba tłumaczyć dlaczego. Awans do Ekstraklasy? Jeśli ktoś, w trakcie tej ciszy, zadałby takie pytanie pewnie zostałby niepoważnie potraktowany – słusznie zresztą. Ale... potem nastąpiła zmiana prezesa, który zaczął robić dobrą robotę, klub osiągnął pewną stabilizację, marketing Podbeskidzia poszedł do przodu, fajnie w materiałach wideo pokazany został obóz w Turcji, w końcu wyniki sparingów "Górali" też były optymistyczne i nagle... hurra, Podbeskidzie idzie do Ekstraklasy.

To jest sport, dobra otoczka to jedno, ale na końcu wszystko weryfikuje boisko. Po wynikach sparingów również nie można wprowadzić drużyny do Ekstraklasy.  Co się zmieniło na boisku od ostatniego meczu z Garbarnią? Niewiele. Bielszczanie w miniony weekend ulegli Stali Mielec 0:2, redukując tym samym szansę na miejsce w czołówce. W grze Podbeskidzia nie było widać poprawy w takich aspektach jak: dyscyplina taktyczna, gra w obronie, koncentracja na boisku czy wreszcie skuteczność. Skład również nie przeszedł rewolucji, choć to raczej zasługuje na pochwałę. Od pierwszej minuty zadebiutował Adrian Gomez, który zaliczył dobry występ, lecz niespektakularny. Marco Roginić wszedł w końcówce, a Damian Hilbrycht... nie znalazł się się w meczowej "18". – Jest to kolejny krok w kierunku tego, co nas charakteryzuje czyli będąc „klubem całego regionu” chcemy dawać szanse każdemu zawodnikowi, który pokazuje, że na taka szanse zasługuje – mówił po zakontraktowaniu Hilbrychta dyrektor sportowy Podbeskidza, Andrzej Rybarski. Bez komentarza.

Już pierwsze wiosenne spotkanie bielszczan zweryfikowało bardzo dużo. Nie tylko poziom sportowy Podbeskidzia, ale i przełożenie działań marketingowych na frekwencję. 2696 – tyle widzów obejrzało starcie ze Stalą z trybun. Dużo, mało? W mojej opinii bardzo mało, jak na wysiłek ludzi, którzy włożyli dużo pracy, aby zachęcić kibiców na przyjście na Stadion. Nasuwa się więc pytanie, towarzyszące najstarszym greckim filozofom – dlaczego tak? Nie będę tu odpowiadać na to pytanie (nie płacą mi za to). Facebookowy profil kibiców Podbeskidzia "Bielska Twierdza" pochwalił się z kolei, iż w młynie było ok. 220 ludzi ...

Panowie, a po co się krępować – trzeba było sobie dodać jeszcze dwa zera na końcu – a co! Kończąc, bądźmy jednak przez chwilę poważni. W beskidzkim regionie jest mnóstwo futbolowych zapaleńców pragnących piłki na najwyższym, ekstraklasowym poziomie. Nie tylko z Bielska-Białej i okolic – chętnie "Górali" wspierają kibice z małych wiosek na Żywiecczyźnie czy na Ziemi Cieszyńskiej. Zrozumiałym zjawiskiem jest, że ludzie pragną tego awansu. Ale na miłość boską, niech będzie to poparte dobrą grą, wynikami, stabilną formą, a nie tylko marzycielstwem i romantyczną wizją, bo kiedyś tam się komuś udało. Ale zawsze może być gorzej. Potem czeka już nas tylko "chocholi taniec" niczym w "Weselu" Stanisława Wyspiańskiego, choć ... może to ja się w tym wszystkim mylę? Do tego tematu powrócimy końcem maja, po ostatnim meczu Podbeskidzia. 

Fot. Krzysztof Dzierżawa

RedakcjaBB: W jakim mieście studiujesz, na jakiej uczelni i na jakim kierunku?

"Samochwała w kącie stała, i wciąż tak opowiadała..." – któż nie zna tego cytatu z wiersza Jana Brzechwy. To, jak on jest interpretowany, o ile w ogóle jest, to już inna kwestia. Szczególnie, iż chwalipięt w dobie mediów społecznościowych nie brakuje, a i popyt na nich jest nieustannie w okresie hossy. 

Często wertuję zakamarki Internetu w poszukiwaniu czegoś ... wartościowego. Śledzę poczynania znajomych, sprawdzam sukcesy celebrytek tudzież celebrytów. Wchodząc do wirtualnego światka nie jestem intelektualistą, który nie odrywa nosa sprzed książki. Taki mogę być zamknięty w czterech ścianach, ewentualnie, bardzo sporadycznie, w tekstach – no bo nie jest to "trendy". Niestety, rzadko mi się zdarzy czymś pozytywnym zaskoczyć, zainspirować. Ludzie w lwiej części nie potrafią pisać. Albo inaczej. Potrafią doskonale, lecz tylko o sobie i własnych dokonaniach. 

Uwielbiam czytać biografie wybitnych osobowości, dlatego to nie tak, że jestem obojętny na życiorysy innych osób i nie potrafię z nich "wyciągnąć" czegoś, co pozytywnie wpłynie na mój sposób postrzegania rzeczywistości. Tylko do jasnej anielki, ile można czytać bądź sobą, idź własną ścieżką, nie poddawaj się. Niektórzy karmią mnie, Ciebie, nas taką pustą tandetą, że aż zbiera mnie na odruchy wymiotne. Tak, cieszmy się z małych rzeczy, aczkolwiek tę sentencję wielu za bardzo sobie wzięło do serca. 

Czasem zachodzę w głowę, skoro mamy tylu ludzi sukcesu, ilu się na nich kreuje, to czemu nasz kraj wciąż jest mentalnie na peryferiach Europy. Po raz kolejny czytam, że ktoś przezwyciężył trudy życia codziennego, przezwyciężył płacz, chwile, które łamały mu serce i w ogóle to jest teraz tak pięknie i wspaniale. A, że w portfelu mam 20 złotych, nie mam za co zabrać kobietę na kawę, muszę prosić mamę o kieszonkowe, choć mam 22 lata – to już inna kwestia, ważne, że jestem "sportowcem" i inspiracją dla innych. Liczą się te gówno warte lajki i puste komentarze. 

Każdy dziś może być człowiekiem sukcesu. I to jest, na swój sposób, bardzo przerażające zjawisko. Sukces może być subiektywny, albo obiektywny. Wymiar subiektywny sukcesu odnosi się do tego iż człowiek podejmując indywidualne działania osiąga coś, co w jego oczach, jako jednostki jest sukcesem. Sukces ten podlega wtedy subiektywnie ocenianym możliwościom. Wymiar obiektywny sukcesu występuje wtedy, gdy nasze osiągnięcia są ponad normę w porównaniu do osiągnięć innych ludzi wywodzących się z otoczenia społecznego osoby odnoszącej sukces. Ten wymiar sukcesu najczęściej wiąże się z osiągnięciem prestiżu społecznego, co znaczy iż otoczenie dostrzega osiągnięcia osoby odnoszącej sukces. W czym tkwi istota problemu? Ludzie, którzy osiągnęli sukces w wymiarze subiektywnym nachalnie i bezczelnie próbują go przeistoczyć w wymiar obiektywny. "Patrzcie mi się udało, czas na Ciebie, nie stój w miejscu, spójrz na mnie, na moje efekty. Ty też tak możesz, tylko musisz chcieć!". A najczęściej są to zupełne pierdoły... 

ale ludzie je kupują. Bo mało, kto zna życiorys blogerki modowej, która ze swojego Instagrama zrobiła poradnie psychologiczną. Oczywiście to tylko opisy, najważniejsze są zdjęcia smukłej sylwetki. W każdym razie, kto się będzie zastanawiał, czy kobieta pisząca o moralności, miłości, wrażliwości jest autentyczna? Nikt nie spojrzy w jej życiorys, który okazuje się nie być tak krystaliczny, jak przekonuje inne swoje "podopieczne" (?), żeby tak właśnie żyły. Nade wszystko jednak mamy dziś bardzo zakompleksione społeczeństwo, a wszelkie autorytety moralne upadły. Ciężko znaleźć konkretną osobę, z której można brać przykład. Dlatego często szukamy ich, jakoby w akcie desperacji, w mediach społecznościowych, przewijając tablicę, klikając serduszko itd. Tam bardzo szybko trafimy na cudowne ciała, pięknie opakowane cytaty motywacyjne, które ogłupiąją. Dlaczego? Ponieważ zabierają zdolność własnego myślenia. Kiedy ktoś pisze: podążaj własną ścieżką, a dalej czyni rozprawkę na temat swojego życia, to on chce sprawić żebyś właśnie nie szedł/nie szła własną ścieżką, tylko obrał/obrała sobie jego za przykład i żeby mu przyklasnąć. I tak w każdej kwestii.

Wychodzi na to, że nie osiągnę w tym życiu sukcesu. No bo jak nikt Cię nie chwali, to samemu trzeba to uczynić. A ja tą ścieżką iść nie zamierzam. Parafrazując wszystko sprowadza się do jednego: 

Brzmi bardzo znajomo, spoglądając kolejny raz na Instagrama czy Facebooka, nieprawdaż?  

Tytuł "chylę czoła przed Kuloodpornymi" najbardziej by pasował do niniejszego tekstu, ale niestety – wyprzedził mnie mój serdeczny kolega "po fachu" – Mateusz Żyła. Niemniej jednak amp futbol urzekł mnie od samego początku, gdy zacząłem mieć z nim styczność. Miało to miejsce dokładnie 1 sierpnia 2015 roku. Wówczas, na Orliku przy Parku Słowackiego w Bielsku-Białej, odbył się towarzyski mecz RedakcjaBB kontra Kuloodporni Bielsko-Biała. 

I tak, od tego czasu, kibicuję z całego serca Kuloodpornym, gdyż pokazali mi, w jaki sposób wygrywać ze słabościami. No i sami zawodnicy zespołu z Bielska-Białej rozpieszczają mnie, jako kibica, o czym świadczy ostatni srebrny medal Mistrzostw Polski! To prawdziwa duma całego Podbeskidzia. Głęboko też wierzę, iż nastąpi jeszcze prężniejszy rozwój dyscypliny sportowej, jaką jest amp futbol. Mistrzostwa Świata w Meksyku, gdzie zrywałem wieczory, aby przyglądać się grze naszych reprezentantów, pokazały Polakom jaki ładunek emocjonalny skrywają w sobie spotkania amp futbolistów. Ach, można byłoby pisać, pisać i zachwycać się, ale ... ad rem!

Z Danielem Kawką, założycielem oraz prezesem fundacji Kuloodporni Bielsko-Biała podsumowałem miniony rok w wykonaniu amp fubolistów z beskidzkiego regionu oraz pogłębiamy się nad potrzebami tej dyscypliny w Polsce.

Bartłomiej Malec: Jaki był rok 2018 dla Kuloodpornych? 

Daniel Kawka: Na pewno był to kolejny rok "do przodu". Zdobyliśmy srebrny medal mistrzostw Polski. Wiadomo, jest pewien niedosyt, ponieważ zabrakło nam punktu do mistrzostwa i gralibyśmy w Lidze Mistrzów. Patrząc jednak obiektywnie, był to kolejny rok rozwoju naszej organizacji. Coraz wyższe miejsce w tabeli, rozwój juniorskiej sekcji amp futbolu – to również jest taki duży projekt, który chcemy pielęgnować. Dla bielskiego domu dziecka organizowaliśmy również wyjazd do Warszawy na Mistrzostwa Polski w piłce nożnej dzieci z domów dziecka. Zawsze jednak po takim roku jest obawa jak to "podtrzymać". 

Bartłomiej Malec: Można więc się pokusić o stwierdzenie, że był to dla was przełomowy rok?

D.K.: Nie określiłbym tego w ten sposób. W każdych 12 miesiącach robimy progres. Jesteśmy jedynym klubem w Polsce, który powstał od zera, więc już sam start w Ekstraklasie był wielkim sukcesem. W kolejnym sezonie, po starcie, który był dla nas przełomowy, zdobyliśmy brązowy, a teraz srebrny medal. Ten rozwój jest więc liniowy, dlatego nie uważam, że rok 2018 był akurat przełomowy. 

Bartłomiej Malec: Jak oceniasz obecny poziom amp futbolu w naszym kraju? 

D.K.: Obecnie poziom jest bardzo wysoki. Trudno jest nowym zespołom dochodzić do ligi i myślę, że jest to taka bariera dla nowych zawodników. Także po wynikach naszej reprezentacji widać, jaki uczyniono postęp. Kadra składa się z samych ligowych graczy i co turniej walczy o medale międzynarodowe. W Ekstraklasie już coraz rzadziej zdarzają wyniki hokejowe, Te spotkania są coraz bardziej wyrównane, co mnie bardzo cieszy. 

Bartłomiej Malec: Jakie są potrzeby amp futbolu "na już"?

D.K.: Przede wszystkim większa liczba zawodników oraz wyszkolonej kadry trenerskiej. Jest to dyscyplina bardzo rozwojowa, dlatego wierzę, że kolejne lata będą jeszcze lepsze dla amp futbolu. Nasza federacja ubiega się o organizację mistrzostw Europy i mistrzostw Świata. Oba te turnieje miałyby odbyć się w Krakowie. Będą więc potrzebni do organizacji ludzie, którzy mają doświadczenie w tej "branży". 

Bartłomiej Malec: Zazwyczaj jest tak, że sukcesy reprezentacji przekładają się na lepsze prosperowanie klubów. W przypadku Kuloodpornych jest to widoczne? 

D.K.: Teraz tak tego nie odczułem. Działamy prężnie od kilku lat i niezależnie od sukcesów reprezentacji udało nam się zrobić dużo zrobić. Trzeba wykonywać fundamentalną pracę od dołu. Już od dłuższego czasu mamy wiernych sponsorów, którzy naprawdę nam pomagają i pod kątem jesteśmy chyba najmocniejsi w Polsce. Udało nam się w Bielsku-Białej zgromadzić fajne grono partnerów. Fakt, że od 4 lat żaden sponsor od nas nie odszedł, a dochodzą kolejni, również pozytywnie o nas świadczy. 

Bartłomiej Malec: Plany i cele Kuloodpornych na rok 2019?

D.K.: Dużo zależy od planów naszych zawodników. Pod znakiem zapytania stoi przyszłość Bartosza Łastowskiego, naszego topowego zawodnika. Walka o mistrzostwo Polski może być jednak trudniejsza niż w zeszłym sezonie, ponieważ pozostałe ekipy solidnie się teraz wzmocniły. Naszym celem jest powiększanie organizacji o nowych zawodników, żeby organizować nowe zgrupowania dla osób po amputacjach. Chcemy też rozwijać mocno projekt juniorski. Widać, że reprezentacje Anglii, Niemiec czy Turcji stawiają na młodzież. Nie chcemy być w tyle. Jesteśmy jedynym klubem w Polsce, który posiada sekcję młodzieżową. Mamy na tym "polu" sukcesu. Pięciu naszych zawodników jest powoływanych na ogólnopolskie zgrupowania, które odbywają się w Warszawie. Będziemy więc chcieli rozwijać ten projekt, ale do tego też potrzebni są kolejni szkoleniowcy, żebyśmy mogli iść do przodu.

Zdjęcia: Bartłomiej Budny/Bart Foto Sport

Piszę dużo. Można to porównać do kochania – nie da się kogoś zbyt mocno darzyć tym wyjątkowym uczuciem. Mimo wewnętrznych dylematów jestem zdania, że nie da się także przesadzić z pisaniem. Czy jest się zadowolonym ze swojej pracy, to już inna kwestia.  

Inez Baturo, artystka, fotograficzka, o tym, kim jest fotograf w dzisiejszym świecie i dlaczego robienie zdjęć jest mistycznym przeżyciem. 

Inez Baturo – polska fotografka, wydawca, tłumaczka, redaktor. Od roku 1991 prowadzi Wydawnictwo Baturo (specjalizujące się w książkach albumowych) i Galerię Fotografii B&B w Bielsku-Białej. W roku 1999 została członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików (numer legitymacji 770), a w 2004 wiceprezesem Okręgu Górskiego ZPAF. Jest kuratorem międzynarodowego konkursu i wystawy Bez granic i wiceprezesem Fundacji Centrum Fotografii oraz dyrektorem programowym FotoArtFestival.

W swojej twórczości koncentruje się głównie na pejzażach, choć ma na swoim koncie również fotografię teatralną, portretową, dziecięcą i mody. Swoje prace publikowała m.in. w "Playboyu", "Voyage", "Podróżach", "National Geographic" oraz w albumach zbiorowych: Góry Polskie, Bielsko-Biała, Mistrzowie polskiego pejzażu. Inez Baturo jest autorką dwóch albumów fotograficznych pt. Beskidy oraz Cieszyn oraz przetłumaczyła z języka angielskiego Historię fotografii światowej autorstwa Naomi Rosenblum.

redakcjaBB: Kiedy zrobiła Pani pierwsze zdjęcie i co ono przedstawiało?

Inez Baturo: Zacznę od tego, że ja się fotografią w ogóle nie interesowałam. Swoje pierwsze zdjęcie zrobiłam jako osoba nie fotografująca. Studiowałam anglistykę – zawsze chciałabym być tłumaczem. Razem z moim przyszłym mężem, który był już wtedy fotografem, jeździłam na różne plenery fotograficzne. Pewnego razu pojechaliśmy w Tatry, na plener fotografii górskiej. Byliśmy tam o zmroku, bo zawsze się tak fotografowało: albo bardzo wcześnie rano, koło trzeciej, albo w nocy, żeby załapywać się na wschody, zachody słońca – dzięki temu jest inne światło. Ja zawsze byłam jedyną osobą, która nie miała aparatu fotograficznego. Nagle zaczęła nadciągać burza i było bardzo groźnie. Zbierały się ogromne, ciemne chmury. Jak wiadomo, burza w górach jest bardzo niebezpieczna, więc część fotografów się zwinęła i uciekła. zaczęła fotografować to, co się tam działo. a Ja wtedy mało chodziłam po górach i to było dla mnie niezwykłe przeżycie. No i tak się kręciłam, trochę w lewo, trochę w prawo; nie wiedziałam, co ze sobą zrobić. W którymś momencie odwróciłam się i zobaczyłam, że po drugiej stronie jest coś zupełnie innego, taki absolutny spokój. Było widać Krywań, niebieskawy od zmroku, a nad nim ciemnogranatowe niebo. I mały, biały księżyc, taki rożek. To mi się strasznie spodobało – kontrast między tym obrazem a burzą. Zobaczyłam, że nikt tego nie fotografuje. Wszyscy byli odwróceni w drugą stronę, tę „burzową”. To był ten moment, kiedy poczułam, że chcę zrobić zdjęcie, że ja muszę zrobić zdjęcie, i to natychmiast... że to jest moja chwila. Podeszłam do kolegi i zapytałam, czy pożyczy mi aparat. On wzruszył tylko ramionami i mi go dał; mój mąż jeszcze rzucił tekstem: „I tak nic ci z tego nie wyjdzie”. Stanęłam i nacisnęłam spust migawki trzy razy. I wtedy zeszło ze mnie napięcie. To jest to! Uwieczniłam chwilę. Po jakimś czasie mój kolega wywołał film, wyciął te moje trzy klatki i przysłał mi pocztą. Mój mąż, który wtedy miał ciemnię w domu zrobił mi odbitkę – razem wybraliśmy najlepsze zdjęcie – i mówi: „W sumie to jest fajne zdjęcie. Teraz jest taki konkurs fotografii górskiej w Nowym Targu, wyślij je tam”. Wysłałam... i wygrałam.

Od tego momentu – nie od momentu, kiedy wygrałam, ale od momentu, kiedy zrobiłam to pierwsze zdjęcie – wiedziałam, że na pewno chcę fotografować. Później mój mąż dał mi swój aparat, a sobie kupił nowy. To był Pentax Program A. Używałam go przez kilkanaście lat. Zresztą mam go do dzisiaj. I tak to się zaczęło.

A wcześniej, w dzieciństwie żadnego zdjęcia nie było?

Nie, nic. To znaczy robiłam jakieś zdjęcia, ale w ogóle mnie to nie interesowało.

To był ten moment, kiedy plany związane z filologią…

Tak, to wszystko jakby zamarło. Co prawda nie rzuciłam filologii, ale pracę magisterską pisałam już z fotografii. Podciągnęłam semiotykę, temat typowo językoznawczy, pod fotografię i właściwie to była praca dyplomowa o fotografii.

Ale przetłumaczyła Pani Historię fotografii światowej.

Tak, jakoś później lingwistyka mi się przydała. Czyli jednak zaliczyłam tłumaczenie (śmiech). Zrobiłam ważną książkę, pierwszą na ten temat, jaka ukazała się w Polsce. Ale nie poszłam w to dalej. Mogłam zostać przy tłumaczeniu, mogłam przekładać inne książki o fotografii i się w tym realizować. Wolałam jednak po prostu fotografować.

Dlaczego fotografuje Pani głównie pejzaże?

Z tchórzostwa (śmiech).

Czyli nie było tak, że burza, o której Pani opowiadała, to pierwsze zdjęcie nadało kierunek Pani twórczości?

Myślę, że to mogło zadecydować! Niektóre silne przeżycia w jakiś sposób nas później kształtują; jeśli było to pozytywne przeżycie, to otoczenie, które mu towarzyszyło, dobrze nam się kojarzy. Na tej zasadzie ja się absolutnie zafascynowałam górami. Wcześniej nie chodziłam po górach, dla mnie to był świat zupełnie nowy. Przy czym te nasze wędrówki nie wyglądały tak, że się wychodziło o dziewiątej, a wracało o szesnastej. Myśmy wstawali o trzeciej i o dziewiątej byli już z powrotem. Albo wychodziliśmy o szesnastej i wracaliśmy około północy, tak żeby minąć się z turystami. To jest niesamowite uczucie, kiedy jest się w górach i wokół nie ma żadnych ludzi. Dla mnie to była z jednej strony fascynacja, natomiast z drugiej – pewnego rodzaju eskapizm. Tak mi się wydaje po tych wielu latach. Bolało mnie to, co się dzieje na świecie, że jest tyle zła, przemocy, że ktoś dręczy zwierzęta, że gdzieś trwa wojna. Więc uciekałam w świat, gdzie tych problemów nie było. W momencie, kiedy stałam na górze, byłam tylko ja, świat, kosmos. Kładłam się i nad sobą miałam pełno gwiazd. Odcinałam się od wszystkiego. To była dla mnie taka emocjonalna ucieczka. 

A drugi powód, dla którego wybrałam pejzaż... Kiedy odkryłam, że chcę fotografować, to się wprost rzuciłam na książki i czytałam na ten temat, co się dało. Wtedy nie było jeszcze Internetu, nie było za bardzo szkół fotograficznych, więc żeby się czegoś nauczyć, czytałam, co mi wpadło w rękę, po polsku i po angielsku. Wiele z tych książek dotyczyło historii fotografii. Zorientowałam się, że jest bardzo mało – praktycznie w ogóle – barwnych zdjęć górskich. Nie mówię tu o pocztówkach: niebieskie niebo, zielone drzewka, czerwone kwiatki; mówię o zdjęciach, które nadają się do galerii. Wszystko było czarno-białe, a ja od samego początku widziałam w tym barwę. Tak jak wtedy to niebieskie niebo i biały księżyc. Ten kolor miał dla mnie znaczenie, był dodatkowym elementem, za pomocą którego mogłam przekazać emocje. Chciałam też pokazać, że można fotografować góry właśnie w ten sposób, że to nie musi być pocztówka, a mimo to da się gdzieś ten kolor zawrzeć. I te moje pierwsze zdjęcia były jednymi z pierwszych barwnych fotografii górskich, które wystawiano w galeriach. 

Poza tym na początku – teraz jest inaczej, jestem w innym miejscu – miałam problem, żeby robić zdjęcia obcym ludziom. Nie wiedziałam, jak się do tego zabrać. Podejść do człowieka, strzelić mu fleszem i co? Uciekać, nie uciekać? Zagadać na ulicy: „Cześć, chciałabym zrobić ci zdjęcie” czy fotografować z ukrycia? Nie miałam odwagi, żeby fotografować ludzi. Nie miałam odwagi chodzić po ulicach i robić street photo, między pijakami po imprezach, fotografować nieznajomych. Dlatego powiedziałam, że to z tchórzostwa, tak sobie zażartowałam troszkę. Góry były dla mnie przestrzenią bezpieczną; robiłam tam jakieś portrety, ale to były po prostu portrety znajomych. Wiedziałam, że nic mi nie grozi, mogłam odpocząć emocjonalnie, a z drugiej strony się tam realizowałam i nie musiałam przed nikim tłumaczyć. Byłam tylko ja i góry. 

Jaką funkcję pełni fotograf w dzisiejszym świecie?

Myślę, że ta funkcja się nie zmieniała. Nie ma większego znaczenia, czy jest to świat dzisiejszy, czy było to sto lat temu. Jedni są dokumentalistami i po prostu rejestrują to, co jest wokół nas. Inni próbują przekazać swoje uczucia i to, co się dzieje w człowieku. Taki twórca próbuje zarazić nas pewnymi emocjami: złością, smutkiem, może radością. Jest funkcja fotoreporterska, która ma za zadanie informować. Ma nami potrząsnąć po to, abyśmy zmienili świat. Ja wierzę w to, że fotografia może zmienić świat. Oczywiście nie cały od razu, ale uświadamia nam ona wiele rzeczy. Gdyby nie było obrazów, mniej rzeczy by nas dotykało, mniej powstałoby ruchów społecznych. Co innego jest napisać o pewnym wydarzeniu, a co innego jest to zobaczyć. Słowo pisane każdy wyobrazi sobie tak, żeby nasz umysł mógł to znieść, żebyśmy nie przeżyli szoku, po którym będziemy leżeć i płakać. Dorosły wyobrazi sobie to inaczej, a dziecko inaczej. Obraz może przerastać nasze wyobrażenie na dany temat. Funkcją fotografa jest tutaj poruszenie nas, wywołanie wstrząsu, abyśmy jako społeczeństwo mogli podjąć konkretne działania. Myślę, że choć funkcja estetyczna fotografii też jest istotna, ta społeczna pozostaje najważniejsza. Nie ma jednak innego medium – oprócz filmu, który wywodzi się z fotografii – które odgrywa tak szczególną rolę.

Nie uważa Pani, że przez media typu Instagram to estetyka wysuwa się na pierwszy plan, jest bardziej pożądana? Istnieje teraz prosta droga do sławy – jeżeli robisz zdjęcia pod publikę, to zarobisz na tym pieniądze, bo tego chce społeczeństwo. 

Tak, zgadzam się z tym. Jest cały dział fotografii, który na tym bazuje. Treść też ma jednak znaczenie. Wiele zdjęć kiepskich estetycznie, ale za to epatujących na przykład przemocą, przykuwa nasz wzrok. Po przeanalizowaniu kolejno literatury, rzeźby, malarstwa itd., fotografia okazuje się medium najszerszym, najbardziej pojemnym. W rzeźbie na przykład nie ma już tyle komentarza społecznego, większą uwagę zwraca się tutaj na formę. W fotografii zawarte jest wszystko: treść, estetyka, forma, emocje, przesłanie społeczne. Poprzez media społecznościowe zyskała ona teraz kolejną funkcję, której wcześniej nie miała – komunikacyjną. Niejednokrotnie oszczędza bardzo wiele słów. Zatoczyło to pewne koło. Obraz pełnił funkcję komunikacyjną, kiedy byliśmy ludźmi pierwotnymi. Nie było pisma, więc malowano. Przeszliśmy przez słowo i znowu jesteśmy na etapie obrazu. To bardzo skraca i upraszcza naszą komunikację. Teraz, jeżeli nie ma cię na jakimś zdjęciu, to w ogóle nie istniejesz jako istota społeczna.

Skąd czerpie Pani inspiracje?

Teraz jestem na trochę innym etapie, ale początkowo było tak, że jeździłam szukać tego, co miałam w głowie. Inspirację czerpię zawsze z siebie, ze środka. Pejzaż traktowałam jako sposób na przekazanie emocji. Często gdy robiłam wystawy, i ludzie pytali mnie, gdzie zrobiłam jakieś zdjęcie. Szczerze mówiąc, mnie to nie interesuje. Ja pokazywałam zawsze pewne emocje, to, że jestem malutka wobec kosmosu czy innych problemów. To było dla mnie ważne, a nie miejsce i czas. Podobnie ludzie często pytają, dlaczego Tatry. Po prostu są najbliżej. Inspiracja pochodzi ze mnie, z tego, czego szukam jako człowiek. Po śmierci mojego męża jest trochę inaczej. Staram się bardziej wejść w fotografię społeczną. Czuję się w obowiązku nieść dalej pewien przekaz, próbuję przejąć pałeczkę. W pejzażu byłam skupiona na sobie, na moich emocjach. Tak mniej więcej od pół roku inspiracja pochodzi z zewnątrz. Zaczynam patrzeć na to, co wokół, i staram się to w pewien sposób komentować. Odważyłam się zahaczyć starszą kobietę na ulicy i w efekcie wylądowałam, fotografując ją w mieszkaniu. Ona zainteresowała mnie jako jednostka. Obserwuję to, co dzieje się z ludźmi, ich samotność, zagubienie. Staram się jednak nie wchodzić w temat przemocy. 

Co jeszcze jest dla Pani wyzwaniem w fotografii społecznej? 

Fotografując, mam jeszcze takie poczucie – trochę szamańskie – że multiplikuję jakąś rzecz. Gdy fotografowałam pejzaże, powielałam coś fajnego, ładnego, spokojnego. Multiplikowałam rzeczy przyjemne po to, aby ten świat stawał się lepszy i ładniejszy. Odkąd zajęłam się fotografią społeczną, jest to dla mnie bardzo trudne, bo muszę nawiązać kontakt z ludźmi. Kiedy rozmawiam z tą panią i widzę, jaka ona jest bardzo samotna, jak cierpi, czuję, że fotografując ją, multiplikuję samotność. Po fotografowaniu pejzaży byłam zawsze naenergetyzowana. Teraz, fotografując ludzi, którzy nie są już moimi przyjaciółmi, są dla mnie obcy, kończę absolutnie wydrenowana. Mam problem, co z tym zrobić. Jest to jednak pewien proces. Multiplikuję przecież coś, co nie jest do końca ładne. Nawet nie za bardzo chcę, żeby to dotyczyło mojego życia. Trzeba się z tym w jakiś sposób zmierzyć.

Inspiracja w każdej formie to cudowna rzecz, która jednak często przechodzi zupełnie niezrozumiana. Co w Pani mniemaniu dzieli artystę od przeciętnego fotografa?

Artysta robi dla siebie. Nie mówię tutaj o chowaniu swoich prac do szuflady, nie chodzi o jakieś grafomaństwo. Artysta doskonale wie, czego chce. Nawet jeżeli sto osób wokół mówi, że coś jest bez sensu, artysty to po prostu to nie ruszy. Jeżeli ktoś robi pewne rzeczy pod publikę, każda krytyka będzie go bolała. Ciągle będzie zmieniał styl, aby się przypodobać. To ślepa uliczka. Zawsze pojawi się ktoś, kto będzie miał zastrzeżenia. W momencie, kiedy się nagniemy, tracąc tę swoją cząstkę, lądujemy nigdzie. Kiedy zaczęłam fotografować pejzaże, było to bardzo krytykowane. Nie jest to przecież sztuka, bo sztuka ma kolor biało-czarny, takie zdjęcia wystawia się w galerii. Ja się jednak tego trzymałam, ponieważ tak czułam. Często kiedy fotografowałam jakieś drzewka w ciemności, mąż powtarzał mi, że przecież to nie ma sensu, jest zbyt późno i nic nie wyjdzie. Później okazywało się, że faktycznie coś tam dostrzegłam i wtedy przyznawał mi rację. Mnie było wszystko jedno. Nie chciałam być artystką i nie mówię tego, żeby udowodnić, że nią jestem. Robiłam to, bo było to dla mnie fajne. 

Wywiad ukazał się na łamach #9 magazynu Redakcji BB.

Fot: Redakcja BB