Pieniądze wśród piłkarzy to temat, który permanentnie przewija się w różnych dziedzinach, także jeśli mówimy o niższych ligach. Poczynając od negocjacji, kończąc na żaleniu ich, jak to biedni czasem muszą grać za przysłowiową kiełbaskę i piwo. W tym dyskursie zapominamy jednak o ... trenerach.

Wśród malkontentów nie brakuje opinii, jak to leży i kwiczy szkolenie młodych zawodników. Głównymi winowajcami tego stanu rzeczy na pierwszy rzut oka wydają się być trenerzy. Nie zazdroszczę im. Dlaczego? – Być może brakuje finansowania; stworzenia trenerom warunków. Ale brakuje im też samodyscypliny. Są zajęci w różnych przestrzeniach. To główny problem polskiego szkolenia. Można mówić wiele o bazach. Też uważam, że trzeba je udoskonalać, dbać o jak największą liczbę naturalnych boisk. Ale patrząc na trenerów, kulejemy. I to bardzo – stwierdził w jednym z wywiadów Rafał Górak, obecny trener GKS-u Katowice, wcześniej związany z bialską Stalą. 

Poziom "Okręgówki" czy IV ligi należy rozpatrywać w kontekście piłki amatorskiej. Ot, dodatkowe źródło dochodu, ale też realizacja pasji. Słowo "amator" nijak jednak się ma do obowiązków trenerów na tym szczeblu rozgrywkowym, w przeciwieństwie do piłkarzy. Na rozmowy z trenerami poświęcam mnóstwo czasu. Na przestrzeni 12 miesięcy wyszły by pewnie horrendalne liczby godzin. Złapać, któregoś w ciągu tygodnia? Ciężko ... "Oddzwonię po pracy", "Pogadamy wieczorem". Często jest tak, że szkoleniowcy prosto z pracy jadą na trening ... 

... który też trzeba zaplanować, a później przygotować. Jeśli ktoś przyjdzie, bo z frekwencją wśród zawodników jest różnie – trener zawsze musi być. Do tych obowiązków dochodzi analiza rywali, sprawy, którymi trener w ogóle nie powinien się zajmować. To nie jest rzadki okaz, iż szkoleniowiec w klubach z niższych lig musi być Alfą i Omegą. Wreszcie dochodzi adrenalina meczowa oraz ta po ostatnim gwizdku arbitra. 

Niektórzy z trenerów bardzo przeżywają mecze, oczywiście te zakończone porażką. Śmiem twierdzić, że za bardzo. Głupia przegrana w sobotnie popołudnie i cały wieczór do kitu ...

A, no i kwestia najważniejsza. Licencja. Nie są to tanie rzeczy. Najczęściej pieniążki te należy wyłożyć z własnej kieszeni. Aby ją zrobić należy brać udział w konferencjach, które nie są na miejscu. To również są koszty. 

Nie żyjemy jednak w idylli. Nie dotrwamy czasów, gdzie trenerzy będą mogli skupić się tylko na "trenerce" na poziomie IV ligi czy "okręgówki". Nie mówiąc już o szkoleniu młodzieży, nawet w tych większych szkółkach piłkarskich. A szkoda! Szkoleniowcy muszą łapać kilka srok za ogon, co niewątpliwie wpływa na poziom szkolenia. Rodzi się także wiele pytań, co od takiego trenera można wymagać? A wymagania są duże, by nie powiedzieć zbyt wygórowane. 

Etymologia słowa "amator": osoba zajmująca się czymś nieprofesjonalnie. Mówienie tak o trenerach jest więc pewną obelgą. Obowiązki trenerów na szczeblu IV ligi, "okręgówki" czy nawet w niektórych przypadkach a-klasy nie różnią się aż tak bardzo, od obowiązków profesjonalnych szkoleniowców. Swoją robotę zawsze trzeba zrobić. Nie różnią się także emocje po meczu. Wiedzą to tylko oni sami, dlatego doceniajmy ich oraz cieszmy się, że idą młodzi. Bo to nie łatwy kawał chleba. Trzeba się także użerać z takimi dziennikarzami ... 

Człowiek jest odbiciem natury, ale i lustrem, w którym natura się przygląda. Tragedia w Australii skłania do refleksji. Nad naszym życiem, nad całą strefą ekologiczną. Zabójczy żywioł pochłonął życie prawie pół miliarda zwierząt! Jedno jest jednak pewne. Świat jaki znałem się kończy. 

Mówiąc, tudzież pisząc, o Australii należy mieć na względzie, iż mamy do czynienia z procesem, który trwa od kilku miesięcy. Ba, od trzech lat zmaga się ona z ekstremalną suszą, lecz dokładnie od września spłonęło 8,4 mln ha australijskiego buszu, lasów i terenów mieszkalnych – to obszar prawie tak duży jak cała powierzchnia polskich lasów, która obejmuje 9,2 mln ha. Pożary zniszczyły 45 proc. Wyspy Kangura, słynącej z dzikiej przyrody i położonej na południe od Adelajdy. Nic więc dziwnego, iż premier Australii Scott Morrison jest krytykowany za zbyt opieszałą walkę z ogniem, lecz w ostatnich dniach wysłał strażakom do pomocy 3000 rezerwistów, a władze tego kraju władze przeznaczą dodatkowe 2 mld australijskich dolarów na walkę ze skutkami pożarów. 

Tragedia, jaką obserwujemy w Australii, uderza w nasze – europejskie – serca. Do tej pory zabójczy żywioł pochłonął życie prawie pół miliarda zwierząt oraz 25 osób. – Ogień niczego nowego nie stwarza, on po prostu jest. Jeśli po to, by zaistniał ogień, trzeba zniszczyć jakieś rzeczy, to taka jest natura ognia – pisał Dan Wells. 

Nie zabrakło też takich, którzy chcą dopisać do ostatnich wydarzeń ideologię. Na marginesie, zachodzę w głowę, czemu zawsze przy okazji tragicznych momentów, wychylają się ze swoimi opiniami kretyni, zyskując przy tym spore zainteresowanie. Aż tak duża żądza rozgłosu? Tym razem wypadło na rapera Tau. Artysta uważa, że tego typu kataklizm jest efektem aborcji i promocji środowisk LGBT. – Zastanawia tylko jedna rzecz – gdzie byli ci wszyscy politycy, aktorzy, celebryci, piosenkarze, działacze społeczni? Gdzie oni byli z tymi swoimi apelami, rysuneczkami, zbiórkami pieniędzy, gdy kilka dni temu ogłoszono, że znów pobito niechlubny, tragiczny i demoniczny rekord świata, a mianowicie w zeszłym roku zostało zamordowanych 42 mln dzieci w łonach matek. To nieskończenie gorsza informacja od tej, że płonie las.

Takie kataklizmy to znaki czasów, to konsekwencje grzechów. Pamiętajmy, że w Australii panuje straszliwe prawo aborcyjne, które pozwala zabijać dziecko nawet do samego momentu urodzenia. Oprócz tego Australia promuje LGBT i przeróżne ideologie niszczące moralność człowieka. A więc co siali, teraz zbierają. – stwierdza kielecki raper w nowym odcinki Raportu z Wojny o Duszę.

Chyba nikogo nie trzeba przekonywać, jak bardzo tego typu opinie są sprzeczne z prawami logiki. Co jednak jest niepodważalne, to fakt, że "coś" ruszyło. Internauci z całego świata organizują zbiórki pieniężne. Jedna z największych, jak nie największa, została utworzona przez Celeste Barber. Australijska pisarka, aktorka i komiczka uruchomiła zbiórkę na Facebooku, apelując o pomoc dla Australii. „To jest przerażające" – napisała. Pieniądze z akcji zostaną przekazane Straży Pożarnej Nowej Południowej Walii i na Fundusz Darów dla Straży Granicznej. Nadal można wesprzeć akcję. Zebrano już ponad 100 mln zł. 

Świat – jaki znałem – kończy się. Bo czy rzeczy, dobra, za którymi gnamy każdego, mają aż tak duże znaczenie? To smutna refleksja, ktoś powie histeryczna. Chcemy pomagać koalom, zamartwiamy się losem zwierząt. Zginęło tylko 25 ludzi – co weekend na polskich drogach ginie ich przecież więcej. Nie, nie ma w tym ani krzty histerii. Zróbmy dla tej planety coś dobrego. Patrzymy na Australię, jako coś bardzo odległego. Za kilka, kilkanaście, kilkadziesiąt lat to nas może spotkać podobna tragedia. Nie na wszystko mamy wpływ, lecz człowiek – jak już na wstępie zaznaczyłem – jest odbiciem natury, ale i lustrem, w którym natura się przygląda.

Przed nami szampańska noc! No, może przed większością z nas. Spędzenie 31 grudnia w domowym zaciszu ma jednak swoją magię. Zobaczenie Maryli Rodowicz na Sylwestrze TVP to jest coś. Jedni nocą wyłączą więc telewizor, inni pijani wpadną do łóżka. A potem nadejdzie on ... rok 2020. 

Czasy, gdy byłem ekshibicjonistą emocjonalnym, minęły. Czy bezpowrotnie? Nie wiem. Zresztą, kogo by interesowały, jakieś moje podsumowania roku. Nie robię tego nawet sam dla siebie. Nie będę też snuł refleksji na temat postanowień noworocznych. To też mało kogo ciekawi (tak koledzy i koleżanki po fachu, którzy wypisujecie, co zamierzacie robić w 2020 – to słaby temat). Takowych postanowień sam również nie mam.

I nie jest to bynajmniej cynizm. W filozofii jestem kiepski, ale gdybym miał się postawić, w jakieś grupie, byliby to epikurejczycy. To raczej jest świadomość tego, jak życie bywa przewrotne i niespodziewane. Możesz wejść w Nowy Rok z rozwiniętymi skrzydłami i entuzjazmem. Być szczęśliwy, pewny swego, a już początkiem stycznia cały ten cudowny obraz może runąć.

Albo na odwrót. Jesienna depresja postanowi się przedłużyć, przez co możesz nie mieć chęci na nic, a wystarczy pojawienie się jednej osoby, aby powrócił wcześniej zagubiony zapał. Jej oczy, uśmiech, obecność sprawiają, że chcesz planować kolejne rzeczy, a Nowy Rok w tym przypadku to tylko symbol. 

Ależ on jest mało ambitny – ktoś może pomyśleć (komu nieambitnemu chciałoby się coś pisać w Sylwestra?). Sceptycyzm dotyczy jednak tylko stawiania celów, bo Nowy Rok. Zdecydowanie lepiej stawiać sobie postanowienia w trakcie 12 miesięcy. Step by step. Rzut na głęboką wodę często powoduje, iż cele noworoczne kończą się fiaskiem. I tak w koło Macieju mało kto wyciąga wnioski. 

My tu gadu, gadu, a trzeba iść się bawić (albo włączyć Sylwestra TVP). Nowy Rok niech przyniesie każdemu z Was dużo zdrowia, wiele radości, miłości, a przede wszystkim szczęścia. Do zobaczenia w 2020! 

Aby świat zmienić, trzeba go najpierw dobrze opisać. Tak było, ale już tak nie jest. To obrazy narzucają nam tok myślenia. 

Dlaczego przestarzałą? W ostatnich kilku latach wraz z popularyzacją Instagrama, emotikonów, memów itd. napędził się ogromny mechanizm graficzny. Każdy z nas miał kiedyś do czynienia z clickbaitem - treścią, która wycelowana jest w generowanie zysków z reklam internetowych, kosztem jakości oraz rzetelności materiału. Clickbait charakteryzuje się sensacyjnym nagłówkiem lub miniaturką przyciągającą wzrok, co ma zachęcić do kliknięcia w materiał. 

Portale wykorzystują fakt, iż ludzie po prostu dziś nie czytają, albo to, że sztuka czytania zanika. Aby nie być gołosłownym, badania Biblioteki Narodowej wykazały, że 63 procent polaków w 2016 roku nie przeczytało ani jednej książki. Zaledwie co dziesiąty Polak sięgnął po więcej niż siedem pozycji. 

Można jednak to wszystko wziąć na "chłopski rozum", po co nam to? Mamy tablicę na Facebooku, gdzie większość najważniejszych informacji jest przekazana za pomocą obrazu. Mamy Instagram, na którym"gwiazdki" próbują się silić na intelektualistów cytując Paulo Coelho. Nie po to jednak wchodzi się na Instagram, aby czytać, lecz by oglądać zdjęcia - przez to oceniamy zazwyczaj "książkę po okładce". Jest również Messenger, gdzie również nie piszemy elokwentnych eloboratów, tylko w jak najkrótszej formie chcemy przekazać jakąś myśl, a zamiast pisać o emocjach wystarczy emotikon. 

Fakt, to bardzo wszystko ułatwia życie, lecz... to wszystko dotyczy świata wirtualnego. Kiedyś na zewnątrz przecież trzeba również wyjść. Ot, choćby nawet na randkę z kobietą poznaną na Tinder, gdzie do nawiązania rozmowy skłonił – a jakże – obraz. Dziś, jak nigdy wcześniej pojawiają się problemy w komunikacji między ludźmi na płaszczyźnie werbalnej, które niosą w później szereg nieprzyjemnych konsekwencji. 

W pracy naukowej Macieja Kawki: "Komunikowanie wizualne a nauka o mediach – współczesność i perspektywy" czytamy. - To fotografia odzwierciedla nasz świat i jest najmniej zakłamana i najbardziej szczera. Tekst, dopiero wsparty zdjęciem, staje się wiarygodny, wtedy bowiem jesteśmy gotowi coś uznać za prawdę, gdy zobaczymy to na własne oczy. To wszystko prawda, ale czy to wystarczy, by za pomocą obrazów ludzie mogli się nie tylko częściowo, ale w ogóle porozumieć i przekazać wszelkie żądane treści i czy fotografia oraz wszelkiego rodzaju przekazy wizualne mogą pełnić rolę kodu komunikacyjnego? Na pewno nie i też trudno wymagać tego od fotografii. Nie temu przecież ma służyć zdjęcie, obraz nigdy nie osiągnie poziomu kodu językowego, niemożliwe jest porozumienie między ludźmi za pomocą fotografii – jak jednak potrafią być zakłamane fotografie,  wszyscy wiemy. Trzeba więc uważać na świat komunikacji wizualnej, gdyż jest on płytki i nader banalny. Łatwy do wykreowania, przerobienia. Stanowi on pułapkę, w którą często wpadamy ...

Influencer, influencerka ... wśród sporej liczby osób to zagadnienie wzbudza śmieszność. Owszem, w wielu przypadkach słusznie. Przyznacie chyba, że kobieta, która ma 500 followersów na Instagramie i w opisie pisze: "Współpraca: basia@pierdziszewo.pl" jest zabawne. Sama forma marketingu, fachowo nazywana "Influencer marketing" jest jednak bardzo przyszłościowa, lecz, aby była ona poważnie traktowana sami twórcy muszą bardziej obrosnąć w piórka. 

Na początek garść statystyk, za książką "Cupriak A., Fabijańczyk J. Influencer Marketing – praktycznie": 

Z wyżej przytoczonych liczb jasno wynika, iż mamy do czynienia z poważnym zjawiskiem, do którego garną się kolejni kandydaci na influencerów i influecerki. Odstawmy na bok dywagacje czy jest to puste, czy nie jest. Czy ma to jakąkolwiek wartość, czy nie ma – jasne, jest wiele osób, które nic nie ma do zaoferowania przez własną nijakość, ale po co się nad tym zastanawiać, skoro influencer marketing działa ...

Influencerzy cieszą się sporym zaufaniem. Często widzimy w nich ludzi o takim samym statusie społecznym, jak my. Wówczas łatwiej jest się nam przekonać do danego produktu. Owe zjawisko świetnie tłumaczy podręcznik "Sammis K., Lincoln C., Pomponi S. (2015). Influencer Marketing for Dummies": – Influencerzy to eksperci w konkretnej dziedzinie, którzy dzielą się swoją wiedzą na temat produktu. Są więc nie tyle Ambasadorami marki, co Liderami opinii, ze względu na zasób informacji, które posiadają w danej branży. Odbiorcy ufają im, ponieważ traktują ich jak równych sobie, nie są to światowej sławy celebryci, tylko „zwykłe” osoby, które posiadają pewną specjalistyczną wiedzę i przekazują ją na swoich blogach. Internauci podchodzą do blogera jak do znajomego, dzięki czemu ufają jemu oraz treściom, które zamieszcza. Influencer jest więc uważany za osobę obiektywną, która nie dąży do maksymalizacji zysku firmy, a do rozpowszechniania informacji, które posiada na temat danych produktów lub kategorii produktowych.

Gdybym był właścicielem firmy i chciałbym rozreklamować swój produkt bez wątpienia wolałbym opłacić 10 blogerek, które mają do 100 tyś. obserwatorów na IG niż znaną celebrytkę. I tym tokiem myślenia idzie wiele firm. A bo nowy sposób pokazania produktu, a bo uwiarygodnienie marki przez influcencer marketing czy też precyzyjne dotarcie do grupy docelowej. Na końcu jednak najbardziej liczy się to, o co zawsze chodzi, kiedy nie wiadomo o co chodzi.

Kasa, misiu, kasa! Mnóstwo ludzi po prostu żyje z bycia influencerem, co ważne – dobrze żyje. Mówimy tu jednak o kontach, które mają powyżej 200 tyś. obserwatorów na IG. A co z tymi "mniejszymi"? Przecież z ich usług też często korzystają firmy. O niższych kosztach budowania zasięgów pisze Martyna Kałużna z thinkkong.pl. – Wysokie zasięgi często taniej osiągać dzięki influencerowi, który w pewnym sensie sprzedaje marce swoją widownię. Żeby przekonać się, czy współpraca z influcencerem opłaca się nam w wymiarze mediowym, wystarczy prosta kalkulacja. Przeliczenie ile kosztowałoby osiągnięcie tych samych rezultatów (przeczytań, obejrzeń, kliknięć) dzięki narzędziom reklamowym. Np. na YouTube „wartość zasięgu” można policzyć porównując go z kosztami uzyskania płatnych obejrzeń w formie reklamy preroll. Oczywiście to nie zawsze działa. I nie zawsze ma sens! Czasem koszt płatnej współpraca z influcencerem przewyższa koszty reklamowe, choć wtedy o współpraca mogą zadecydować zupełnie inne czynniki.

Influencerzy, będący dopiero w drodze na ten "szczyt" sławy, często zgadzają się na reklamowanie produktów na zasadzie: firma wyśle bluzę, legginsy, a ty o niej coś napiszesz. Za reklamę tego i tego dostaniesz 100 zł. Trzeba powiedzieć to sobie dobitnie, firmy wykorzystują te osoby, ku ich nieświadomości, albo wyparcia myśli, że robią reklamę za bezcen. Prognozuje się, że branża influencer marketing będzie warta 7,5 miliardów funtów w 2020 roku. A Wy chcecie reklamować legginsy tylko za wysłanie produktu?! Doceniajcie siebie i swoją pracę. Influencerzy pomagają w końcu firmom zbudować relację z klientami, zyskać ich lojalność i zaufanie. To naprawdę powinno się cenić. 

PS. Na marginesie pochwalę się swoimi propozycjami ... Wśród nich znalazły się takie perełki jak np: reklamowanie kolorowych sznurówek (za wysłanie produktu), reklama skarpetek (a jakże, za wysłanie produktu) czy współpraca (tym razem za śmieszne pieniądze) z firmą bukmacherską, która swoją siedzibę miała w ... Estonii. Kariera influencera nie jest więc chyba dla mnie ...

Czasem wstaję o 7:00. Niekiedy o 9:00. Leżę w łóżku, nic mi się nie chcę. Drapię się po głowie, przeglądam social media. Ziewam bardziej aniżeli obudziłbym się dwie godziny wcześniej. Nie, to nie jest brak motywacji a zwykłe lenistwo (słowo, które sprytnie zostało wyparte ze świadomości wielu ludzi). 

Pojęcie motywacji jest bardzo szerokie i zawiłe. Nie istnieje jednoznaczna definicja tego zagadnienia. W psychologii istnieje cała masa różnych ujęć teoretycznych oraz definicji tego pojęcia. Najogólniej rzecz ujmując, definicja motywacji w psychologii mówi, że motywowanie to określenie wszystkich procesów zaangażowanych w inicjowanie, ukierunkowywanie i utrzymywanie fizycznych oraz psychicznych aktywności człowieka.

Mało tego, istnieje wiele teorii motywacji. To tylko podstawowe, wyróżniane przez psychologów:

– Teoria instynktów – Procesy biologiczne motywują wzorce zachowań specyficzne dla danego gatunku (migracja ptaków, wędrówki ryb); 

– Teoria popędów – Potrzeby wytwarzają popędy, które motywują zachowania dopóty, dopóki nie dojdzie do ich zredukowania (łaknienie, pragnienie(;

– Teorie poznawcze – Wiele motywów jest przede wszystkim skutkiem percepcji i procesów uczenia się, a nie biologii (umiejscowienie kontroli, potrzeba osiągnięć);

– Teoria humanistyczna Abrahama Maslowa – Motywy są rezultatem potrzeb występujących w określonym, hierarchicznym porządku (potrzeba szacunku, potrzeba samorealizacji);

– Teoria Zygmunta Freuda – Motywacja jest wynikiem nieświadomych pragnień, które wraz z dojrzewaniem przechodzą zmiany rozwojowe (seks, agresja).

Jakim więc cudem motywacja została zredukowana przez internetowe celebrytki, wszelkiej maści coachów itd. do kilku słów i obrazka półnagiego ciała? Czując bardzo silną motywację, ludzie chcą zmieniać świat, przenosić góry. Myślą, że mogą wchodzić w umysły tych, którzy ich obserwują. Dlatego wysoka motywacja szkodzi znacznie częściej niż pomaga. Przydaje się tylko w jednej sytuacji – kiedy zadanie do wykonania jest bardzo trudne. Świetnie ilustruje to poniższy wykres i Model Zachowań BJ Fogga – stanfordzkiego profesora.

Sędziny w futbolu? Jestem na tak! Sergio Vessicchio, włoski komentator nazwał czymś "okropnym" oraz "żartem" obecność kobiety w roli sędzi liniowej w czasie meczu piłkarskiego na piątym poziomie rozgrywek we Włoszech (ach, to poczucie męskości wśród niektórych "maczo") ...

Tymczasem niedawny mecz Ligi Okręgowej (również piąty poziom rozgrywkowy) pomiędzy BKS Stal Bielsko-Biała a rezerwami MRKS Czechowice-Dziedzice sędziowała p. Angelika Gębka z Sosnowca.

Pewność siebie, a co za tym idzie, podejmowanie dobrych decyzji – godne podziwu na tym szczeblu rozgrywkowym (niezależne od płci). Podzielność uwagi, opanowanie – niektóre cechy kobiece bardzo pomagają w tym, uznawanym wszem i wobec, "męskim" zawodzie.

"Światem zaczęła rządzić jesień. Topi go w żółci i czerwieni. A ja tak pragnę, czemu nie wiem, uciec pociągiem od jesieni. Uciec pociągiem od przyjaciół. Wrogów, rachunków, telefonów. Nie trzeba długo się namyślać – wystarczy tylko wybiec z domu". 

Archetyp podróżnika, wędrowca, tułacza stworzył Homer, którym w jego poemacie był Odyseusz. Jego dziesięcioletnia podróż stała się w kulturze europejskiej synonimem upartej, niebezpiecznej wędrówki. Dziś to ładnie przystało się nazywać migracją. Każdy może "wsiąść do pociągu byle jakiego". I pojechać siną w dal – w znane lub nieznane. Na chwilę, na trochę dłużej, a może już na stałe.

W okresie powojennym, aż do końca XX wieku Polacy przeprowadzali się głównie ze wsi do miast.

Rozwijające się ośrodki miejskie oferowały zatrudnienie w przemyśle i usługach, które przynosiło większe dochody niż praca w rolnictwie. W roku 2000 trend migracji ze wsi do miast się zmienił:

zanotowano pierwszy raz dodatnie saldo migracji wewnętrznych na terenach wiejskich (czyli tym samym w przypadku miast saldo było ujemne). 

W 2016 roku 31,3% stanowiły migracje z miast na wieś z kolei 28,2% migracje z miast do miast. Migracje ze wsi do miast wyniosły 24,7%. Większość migrantów stanowią zwykle kobiety (53,3%);

zdecydowaną większość migrantów stanowi ludność w wieku produkcyjnym – łącznie 70,7%. 

Temat ludzkiej wędrówki stał się więc tak pospolity, że tak naprawdę nie robi to na nikim większego wrażenia. Być może z wyjątkiem utożsamiania się z nim. Niedawno jednak miałem przyjemność uczestniczyć w warsztatach dotyczących zagadnienia, dlaczego młodzież wyjeżdża z Bielska-Białej, mojego miasta. Padały wszelakie odpowiedzi: począwszy od tego, iż nie ma w stolicy Podbeskidzia życia nocnego, po infrastrukturę aż do braku renomowanej uczelni. 

I trudno się z tymi problemami nie zgodzić, choć może sedno sprawy tkwi gdzie indziej, a mianowicie w ludzkiej naturze? Wędrówka wszak od zawsze stanowiła nieodzowną część życia człowieka. Czy to cielesna, czy to duchowa, była i jest wyrazem poszukiwań. Wędrowanie nie łączyło się tylko i wyłącznie z celem, wędrówka uczyła, poszerzała ludzką świadomość, kształciła charakter człowieka. Mogła być wywołana nienasyceniem, chęcią poszukiwania czegoś lepszego, doskonalszego, mogła być też ucieczką lub jakąś misją – zwykle była związana z opuszczeniem dotychczas zajmowanego miejsca, z porzuceniem dotychczasowych dóbr, czy też, w przypadku wędrówki duchowej, zmiany dawnych przyzwyczajeń, dawnego sposobu myślenia i postrzegania rzeczywistości. Celem takiej wędrówki było coś lepszego, trudno osiągalnego, poszukiwanie jakiegoś sensu rzeczywistości.

Nie zawsze jednak artyści traktują wędrówkę jako afirmację czegoś dobrego. Charles Baudelaire w swoim dziele pt. "Podróż" przedstawia tułaczkę jako daremną ucieczkę od siebie samego i otaczającego świata. Przynosi ona rozczarowanie ponieważ, jak sam pisze. Świat mały, monotonny, nigdy się nie zmienia. 

– Podróż jest jak gra, zawsze towarzyszy jej korzyść albo strata, i to zwykle z nieoczekiwanej strony

 – pisał Leopold Staff. Z tym dylematem styka się wiele młodych osób, jak pokazują wcześniej przytoczone badania GUS-u – w wieku produkcyjnym. Przed tym dylematem stoję i ja. – Pomarańczowe Słońce, w dali gdzieś szumią fale Na drodze życia, wieczny wędrowcze swojego miejsca szukam wytrwale. Stopy zdarte do kości, stopy zdarte do krwi. Żadnego żalu, żadnej litości, bo muszę przed siebie iść – jak rapował Eldo. 

Czasami dotychczasowe miejsce doskwiera, dusi. Przywołuje złe doświadczenia. Wzbudza bezsilność i aż chce się "wsiąść do pociągu byle jakiego". Niepewność tylko, która dotknęła także i samej Maryli Rodowicz w owym utworze. – Zegary staną niepotrzebne. Pogubię wszystkie kalendarze. W taką podróż chcę wyruszyć, nie wiem czy kiedyś się odważę. 

Minionego lata Michał Bojdys, były zawodnik Rekordu zasilił szeregi I-ligowego GKS-u Jastrzębie. O bielszczaninie zrobiło się głośno w piłkarskim środowisku po ostatnim weekendzie, za sprawą pięknej bramki zdobytej przeciwko Podbeskidziu. Podbeskidziu, które jeszcze rok temu zrezygnowało z jego usług. – Czasami warto podjąć ryzyko, zagrać nietuzinkowo – przyznaje rosły obrońca w rozmowie z naszym portalem. 

Bartłomiej Malec: Chyba lubisz grać na Stadionie Miejskim w Bielsku-Białej. W 2016 roku zdobyłeś tu dwie bramki, w przeciągu dwóch minut, przeciwko bialskiej Stali. Z niecierpliwością czekałeś więc na mecz z Podbeskidziem? 

Michał Bojdys: Zgadza się, bardzo lubię grać w Bielsku na Stadionie Miejskim. Nie przypominam sobie, żeby jakiś mecz zakończył się tam stratą punktów dla mojej drużyny. Na plus także mam statystykę strzelonych na nim bramek, także rzeczywiście bardzo lubię na nim grać, mam same dobre wspomnienia z nim związane.

Nie sposób nie zapytać się o bramkę zdobytą w miniony weekend. Znów wszystkie media i Twitter żyje twoim golem, tak jak to miało miejsce w barwach Rekordu, gdy popisałeś się piękną przewrotką przeciwko twojemu obecnemu klubowi. W szaleństwie jest metoda?

M.B.:  Może nie w szaleństwie, ale czasami warto podjąć ryzyko, zagrać nietuzinkowo. Wiadomo, na mojej pozycji trzeba być odpowiedzialnym, jeden błąd może skutkować przegraniem meczu, dlatego wszystko należy robić z głową. W tej sytuacji w meczu z Podbeskidziem nie mogłem pozwolić sobie na stratę piłki, w przypadku straty musiałbym jak najszybciej przerwać akcję. Szczęście jednak się do mnie uśmiechnęło i skończyło się tak jak się skończyło.

A to, że Podbeskidzie niegdyś zrezygnowało z ciebie też miało jakiś wpływ na przedmeczową motywację?

M.B.: Może trochę. Miałem z tyłu głowy, że jeszcze rok temu byłem na testach i ze mnie zrezygnowano, także na pewno bardzo chciałem się pokazać, udowodnić, że popełniono błąd. Prawdę mówiąc, stresowałem się bardzo przed meczem, dlatego początek miałem bardzo chaotyczny. Jednak po tej bramce poczułem pewność siebie i zaczęło się wszystko dobrze układać.

Do GKS-u Jastrzębie trafiłeś latem br. Jak z perspektywy tych kilku miesięcy oceniasz ten ruch? Powodów do narzekań chyba nie masz, wszak niemal z miejsca stałeś się podstawowym zawodnikiem drużyny.

M.B.: Uważam ten ruch za najlepszy z możliwych. Na prawdę jestem bardzo szczęśliwy że trafiłem do I ligi to jeszcze do tak wspaniałej ekipy. Nie dość że piłkarsko, to także świetni ludzie poza boiskiem. A to, że stałem się podstawowym zawodnikiem niejako spowodowała fala kontuzji moich kolegów na pozycji stopera. Oczywiście staram się jak mogę, aby trener i drużyna była ze mnie zadowolona oraz żeby godnie zastąpić kontuzjowanych zawodników z tej pozycji. Mam nadzieję, że dobrymi występami uda mi się utrzymać podstawowy skład na jak najdłużej.

Śledzisz losy swojej byłej drużyny, Rekordu Bielsko-Biała? Na co stać w tym sezonie według ciebie "rekordzistów"?

M.B.: Oczywiście, że śledzę. Mam stały kontakt z chłopakami. Według mnie, tą drużynę już od dłuższego czasu stać na awans na poziom centralny. We wcześniejszych sezonach było o to ciężko ze względu na to, że w każdym z sezonów było paru bardzo mocnych kandydatów do tego awansu, lecz teraz myślę, że jest idealny moment. Liga jest wyrównana, nie ma w niej zespołu, który by się jakoś wyróżniał budżetem lub piłkarsko, więc mocno liczę na to, że to będzie ten sezon. Trzymam za chłopaków kciuki.

Żyjemy w świecie paradoksów. Przez 4 lata słyszeliśmy o zagrożeniu demokracji. Ba, nawet pojawiały się głosy, że już jej w Polsce nie ma. No, ale jednak jest, co widzieliśmy 13 października. PiS nie potrzebował fałszowania wyborów, zamachu stanu – suweren, a dokładniej ponad 8 milionów ludzi, wybrał. 

Demokracja ma się dobrze, dlatego sporą irytację wzbudzają we mnie frazesy o jej zagrożeniu. Jest to słaby slogan wyborczy i opozycja musi sobie z tego zdać sobie w końcu sprawę. Afera z prezesem NIK, Trybunał Konstytucyjny, zawłaszczanie sądownictwa, rozdawnictwo publicznych pieniędzy, rosnąca inflacja – i można tak jeszcze długo, a i tak nie spowoduje to tego, iż Prawo i Sprawiedliwość straci poparcie. 

Toteż z kolei wzbudza rozgoryczenie i frustrację wśród wszystkich światłych i inteligentnych ludzi. Ale jak to, patrzcie – stajemy się przecież zakamarkiem Europy, ciemnogrodem! A no, może i tak, lecz żyjemy w ustroju DEMOKRATYCZNYM. DE-MO-KRA-CJA. A tu głos mają wszyscy. Uczelnianego profesora może przegłosować dwóch meneli spod monopolowego. 

Można odnieść wrażenie, że za bardzo zakochaliśmy się w demokracji. Oznacza to ni mniej, ni więcej, iż nie widzimy wad tego ustroju, nie liczymy się z jego następstwami. Żyjemy w iluzji, że wpływ na nasze życie mają tylko ludzie wykształceni, z określoną pozycją społeczną niczym w starożytnych czasach. Prawda jednak jest zgoła inna. 

Po raz kolejny tzw. Polska B pokazała, że to ona ma decydujący głos. PiS ma miażdżącą przewagę w małych miasteczkach, na wsiach (56,4 proc. elektoratu). Według statystyk na partię Jarosława Kaczyńskiego głosowali wyborcy: z wykształceniem podstawowym (63 proc.), zawodowym (64 proc.), bezrobotni (ok. 60 proc.), osób z wykształceniem wyższym (30 proc.). Demokracja. Prawo i Sprawiedliwość ma także ogromne poparcie wśród ludzi starszych. Ok. 65 proc. emerytów to wyborcy PiS. 

Co z tego wynika? Liberalne rządy nie zrobiły nic, albo zrobiły bardzo niewiele dla tych ludzi. Przeciętny inteligent nie ma najmniejszego pojęcia o życiu ludzi na prowincji. Tak samo w drugą stronę: ludzi z prowincji nie interesuje Trybunał Konstytucyjny czy są sądownictwo. Chcąc czy nie z małomiasteczkowym elektoratem trzeba się z nią liczyć. Demokracja. Według badań GUS-u w 2018 r. osoby z wykształceniem wyższym stanowiły 35,6% ogółu osób pracujących w Polsce. Dlatego można sobie wsadzić między bajki slogany na temat elity intelektualnej kraju – ona nie może nic zrobić. Chyba, że zrozumie kiedyś, że jest życie poza dużym miastem, jedzeniem vege i kawą w "Starbuniu". Na to się jednak nie zanosi. 

Wygrana Prawa i Sprawiedliwości mnie nie dziwi ani nie oburza. Może to przez wrodzony cynizm, ale także przez to, że sam w jakimś stopniu zostałem ukształtowany przez polską wieś. Człowiek, który w całym swoim życiu przeczytał tylko "W pustyni i w puszczy", składa reflektory czy montuje żaluzje nie jest w niczym gorszy od doktora habilitowanego – w ustroju demokratycznym. 

Najsmutniejsi ludzie zawsze próbują z całych sił uszczęśliwiać innych. Wszystko dlatego że wiedzą, jak to jest czuć się kompletnie bezwartościowym, i nie chcą, by inni tak się czuli.

Powyższe słowa pochodzą z biografii Robina Williamsa, amerykańskiego komika i aktora, który popełnił w 2014 roku samobójstwo. Depresja wpędziła w alkohol i narkotyki. Wywołały ją osobiste problemy, zwłaszcza pierwszy rozwód, a mimo to bawił ludzi na całym świecie.

Psychoterapeutka Agnieszka Dyczkowska-Krupińska zwraca uwagę, że w psychopatologii istnieje określenie "osobowości aktorskiej", która przejawia się między innymi skłonnością do nadmiernej ekscytacji, uzależnieniem od podziwu, uznania, od aplauzu otoczenia. – Osoba o cechach osobowości aktorskiej kiedyś zauważyła, że jej zdolności komediowe zyskują poklask i podziw i nauczyła się używać ich do perfekcji. A jeśli została prawdziwym aktorem, odebranie jej sławy, nadmierna krytyka, zła rola mogą wyzwolić depresję, ponieważ jej samopoczucie, emocje, dobrostan psychiczny są uzależnione od opinii i uznania otoczenia.

Po prawdzie, większość twórców, artystów posiada"osobowość aktorską". Trudno jest sięgać gwiazd, mając przyziemne problemy. To nie tak, że jest zawsze źle. Gdy wszystko się w życiu układa, jesteś szczęśliwy, masz kogoś z kim spędzasz błogo czas – rzadko myśli się wówczas o procesie twórczym. Oddajesz się nirwanie. Już nawet, kiedy podnosisz pióro i chcesz coś napisać, to coś wybija cię z rytmu. Jej oczy, uśmiech, zapach ... – tak też było w przypadku tego tekstu.

Wszystko diametralnie się zmienia, gdy świat nagle wali się na łeb. Wtedy przypominasz sobie, że umiesz pisać. Masz nagle milion tematów, przemyśleń, scenariuszy danego zdarzenia. Łatwiej jest wspominać piękne chwile w agonii, aniżeli na odwrót (chyba, że jesteś kolejnym raperem, który się chwali, jaką to przeszedł drogę z podwórka na szczyty). To smutek tak naprawdę napędza artystów do działania, do refleksji. – Smutne to, ale cierpienie jest chyba jedynym niezawodnym sposobem zbudzenia duszy ze snu – pisał Saul Bellow, amerykański pisarz, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1976.

Szwedzcy naukowcy z Karolinska Institutet, po przebadaniu dużej grupy - ponad miliona osób - twierdzą, że artyści i naukowcy częściej pochodzą z rodzin, w których występuje choroba afektywna dwubiegunowa i schizofrenia, depresja, zaburzenia lękowe oraz skłonności do uzależnień. Badania te potwierdzają inne, wcześniejsze odkrycia - że osoby kreatywne są niezwykle podatne na zaburzenia psychiczne.

A być może nie ma czegoś takiego, jak bycie szalonym? Może to oznacza po prostu bycie bardziej wrażliwym, dostrzeganie tego, czego nie mogą poczuć i zobaczyć inni? To nie jest popularne w dzisiejszych czasach, a na pewno mało kto tego pożąda i docenia. – Z zawodu jestem chyba w sumie artystą/Nas zawsze dwa razy mocniej raniło wszystko – rapował Filipek w utworze "Dworzec Kraków". Radość i smutek to jednak stany, które zawsze będą towarzyszyć wszystkim ludziom. Bez znaczenia czy jesteś artystą, czy nie warto to drugie zawsze przykuć w coś dobrego, zamiast pogrążać się w niedoli ...