Sędziny w futbolu? Jestem na tak! Sergio Vessicchio, włoski komentator nazwał czymś "okropnym" oraz "żartem" obecność kobiety w roli sędzi liniowej w czasie meczu piłkarskiego na piątym poziomie rozgrywek we Włoszech (ach, to poczucie męskości wśród niektórych "maczo") ...

Tymczasem niedawny mecz Ligi Okręgowej (również piąty poziom rozgrywkowy) pomiędzy BKS Stal Bielsko-Biała a rezerwami MRKS Czechowice-Dziedzice sędziowała p. Angelika Gębka z Sosnowca.

Pewność siebie, a co za tym idzie, podejmowanie dobrych decyzji – godne podziwu na tym szczeblu rozgrywkowym (niezależne od płci). Podzielność uwagi, opanowanie – niektóre cechy kobiece bardzo pomagają w tym, uznawanym wszem i wobec, "męskim" zawodzie.

"Światem zaczęła rządzić jesień. Topi go w żółci i czerwieni. A ja tak pragnę, czemu nie wiem, uciec pociągiem od jesieni. Uciec pociągiem od przyjaciół. Wrogów, rachunków, telefonów. Nie trzeba długo się namyślać – wystarczy tylko wybiec z domu". 

Archetyp podróżnika, wędrowca, tułacza stworzył Homer, którym w jego poemacie był Odyseusz. Jego dziesięcioletnia podróż stała się w kulturze europejskiej synonimem upartej, niebezpiecznej wędrówki. Dziś to ładnie przystało się nazywać migracją. Każdy może "wsiąść do pociągu byle jakiego". I pojechać siną w dal – w znane lub nieznane. Na chwilę, na trochę dłużej, a może już na stałe.

W okresie powojennym, aż do końca XX wieku Polacy przeprowadzali się głównie ze wsi do miast.

Rozwijające się ośrodki miejskie oferowały zatrudnienie w przemyśle i usługach, które przynosiło większe dochody niż praca w rolnictwie. W roku 2000 trend migracji ze wsi do miast się zmienił:

zanotowano pierwszy raz dodatnie saldo migracji wewnętrznych na terenach wiejskich (czyli tym samym w przypadku miast saldo było ujemne). 

W 2016 roku 31,3% stanowiły migracje z miast na wieś z kolei 28,2% migracje z miast do miast. Migracje ze wsi do miast wyniosły 24,7%. Większość migrantów stanowią zwykle kobiety (53,3%);

zdecydowaną większość migrantów stanowi ludność w wieku produkcyjnym – łącznie 70,7%. 

Temat ludzkiej wędrówki stał się więc tak pospolity, że tak naprawdę nie robi to na nikim większego wrażenia. Być może z wyjątkiem utożsamiania się z nim. Niedawno jednak miałem przyjemność uczestniczyć w warsztatach dotyczących zagadnienia, dlaczego młodzież wyjeżdża z Bielska-Białej, mojego miasta. Padały wszelakie odpowiedzi: począwszy od tego, iż nie ma w stolicy Podbeskidzia życia nocnego, po infrastrukturę aż do braku renomowanej uczelni. 

I trudno się z tymi problemami nie zgodzić, choć może sedno sprawy tkwi gdzie indziej, a mianowicie w ludzkiej naturze? Wędrówka wszak od zawsze stanowiła nieodzowną część życia człowieka. Czy to cielesna, czy to duchowa, była i jest wyrazem poszukiwań. Wędrowanie nie łączyło się tylko i wyłącznie z celem, wędrówka uczyła, poszerzała ludzką świadomość, kształciła charakter człowieka. Mogła być wywołana nienasyceniem, chęcią poszukiwania czegoś lepszego, doskonalszego, mogła być też ucieczką lub jakąś misją – zwykle była związana z opuszczeniem dotychczas zajmowanego miejsca, z porzuceniem dotychczasowych dóbr, czy też, w przypadku wędrówki duchowej, zmiany dawnych przyzwyczajeń, dawnego sposobu myślenia i postrzegania rzeczywistości. Celem takiej wędrówki było coś lepszego, trudno osiągalnego, poszukiwanie jakiegoś sensu rzeczywistości.

Nie zawsze jednak artyści traktują wędrówkę jako afirmację czegoś dobrego. Charles Baudelaire w swoim dziele pt. "Podróż" przedstawia tułaczkę jako daremną ucieczkę od siebie samego i otaczającego świata. Przynosi ona rozczarowanie ponieważ, jak sam pisze. Świat mały, monotonny, nigdy się nie zmienia. 

– Podróż jest jak gra, zawsze towarzyszy jej korzyść albo strata, i to zwykle z nieoczekiwanej strony

 – pisał Leopold Staff. Z tym dylematem styka się wiele młodych osób, jak pokazują wcześniej przytoczone badania GUS-u – w wieku produkcyjnym. Przed tym dylematem stoję i ja. – Pomarańczowe Słońce, w dali gdzieś szumią fale Na drodze życia, wieczny wędrowcze swojego miejsca szukam wytrwale. Stopy zdarte do kości, stopy zdarte do krwi. Żadnego żalu, żadnej litości, bo muszę przed siebie iść – jak rapował Eldo. 

Czasami dotychczasowe miejsce doskwiera, dusi. Przywołuje złe doświadczenia. Wzbudza bezsilność i aż chce się "wsiąść do pociągu byle jakiego". Niepewność tylko, która dotknęła także i samej Maryli Rodowicz w owym utworze. – Zegary staną niepotrzebne. Pogubię wszystkie kalendarze. W taką podróż chcę wyruszyć, nie wiem czy kiedyś się odważę. 

Minionego lata Michał Bojdys, były zawodnik Rekordu zasilił szeregi I-ligowego GKS-u Jastrzębie. O bielszczaninie zrobiło się głośno w piłkarskim środowisku po ostatnim weekendzie, za sprawą pięknej bramki zdobytej przeciwko Podbeskidziu. Podbeskidziu, które jeszcze rok temu zrezygnowało z jego usług. – Czasami warto podjąć ryzyko, zagrać nietuzinkowo – przyznaje rosły obrońca w rozmowie z naszym portalem. 

Bartłomiej Malec: Chyba lubisz grać na Stadionie Miejskim w Bielsku-Białej. W 2016 roku zdobyłeś tu dwie bramki, w przeciągu dwóch minut, przeciwko bialskiej Stali. Z niecierpliwością czekałeś więc na mecz z Podbeskidziem? 

Michał Bojdys: Zgadza się, bardzo lubię grać w Bielsku na Stadionie Miejskim. Nie przypominam sobie, żeby jakiś mecz zakończył się tam stratą punktów dla mojej drużyny. Na plus także mam statystykę strzelonych na nim bramek, także rzeczywiście bardzo lubię na nim grać, mam same dobre wspomnienia z nim związane.

Nie sposób nie zapytać się o bramkę zdobytą w miniony weekend. Znów wszystkie media i Twitter żyje twoim golem, tak jak to miało miejsce w barwach Rekordu, gdy popisałeś się piękną przewrotką przeciwko twojemu obecnemu klubowi. W szaleństwie jest metoda?

M.B.:  Może nie w szaleństwie, ale czasami warto podjąć ryzyko, zagrać nietuzinkowo. Wiadomo, na mojej pozycji trzeba być odpowiedzialnym, jeden błąd może skutkować przegraniem meczu, dlatego wszystko należy robić z głową. W tej sytuacji w meczu z Podbeskidziem nie mogłem pozwolić sobie na stratę piłki, w przypadku straty musiałbym jak najszybciej przerwać akcję. Szczęście jednak się do mnie uśmiechnęło i skończyło się tak jak się skończyło.

A to, że Podbeskidzie niegdyś zrezygnowało z ciebie też miało jakiś wpływ na przedmeczową motywację?

M.B.: Może trochę. Miałem z tyłu głowy, że jeszcze rok temu byłem na testach i ze mnie zrezygnowano, także na pewno bardzo chciałem się pokazać, udowodnić, że popełniono błąd. Prawdę mówiąc, stresowałem się bardzo przed meczem, dlatego początek miałem bardzo chaotyczny. Jednak po tej bramce poczułem pewność siebie i zaczęło się wszystko dobrze układać.

Do GKS-u Jastrzębie trafiłeś latem br. Jak z perspektywy tych kilku miesięcy oceniasz ten ruch? Powodów do narzekań chyba nie masz, wszak niemal z miejsca stałeś się podstawowym zawodnikiem drużyny.

M.B.: Uważam ten ruch za najlepszy z możliwych. Na prawdę jestem bardzo szczęśliwy że trafiłem do I ligi to jeszcze do tak wspaniałej ekipy. Nie dość że piłkarsko, to także świetni ludzie poza boiskiem. A to, że stałem się podstawowym zawodnikiem niejako spowodowała fala kontuzji moich kolegów na pozycji stopera. Oczywiście staram się jak mogę, aby trener i drużyna była ze mnie zadowolona oraz żeby godnie zastąpić kontuzjowanych zawodników z tej pozycji. Mam nadzieję, że dobrymi występami uda mi się utrzymać podstawowy skład na jak najdłużej.

Śledzisz losy swojej byłej drużyny, Rekordu Bielsko-Biała? Na co stać w tym sezonie według ciebie "rekordzistów"?

M.B.: Oczywiście, że śledzę. Mam stały kontakt z chłopakami. Według mnie, tą drużynę już od dłuższego czasu stać na awans na poziom centralny. We wcześniejszych sezonach było o to ciężko ze względu na to, że w każdym z sezonów było paru bardzo mocnych kandydatów do tego awansu, lecz teraz myślę, że jest idealny moment. Liga jest wyrównana, nie ma w niej zespołu, który by się jakoś wyróżniał budżetem lub piłkarsko, więc mocno liczę na to, że to będzie ten sezon. Trzymam za chłopaków kciuki.

Żyjemy w świecie paradoksów. Przez 4 lata słyszeliśmy o zagrożeniu demokracji. Ba, nawet pojawiały się głosy, że już jej w Polsce nie ma. No, ale jednak jest, co widzieliśmy 13 października. PiS nie potrzebował fałszowania wyborów, zamachu stanu – suweren, a dokładniej ponad 8 milionów ludzi, wybrał. 

Demokracja ma się dobrze, dlatego sporą irytację wzbudzają we mnie frazesy o jej zagrożeniu. Jest to słaby slogan wyborczy i opozycja musi sobie z tego zdać sobie w końcu sprawę. Afera z prezesem NIK, Trybunał Konstytucyjny, zawłaszczanie sądownictwa, rozdawnictwo publicznych pieniędzy, rosnąca inflacja – i można tak jeszcze długo, a i tak nie spowoduje to tego, iż Prawo i Sprawiedliwość straci poparcie. 

Toteż z kolei wzbudza rozgoryczenie i frustrację wśród wszystkich światłych i inteligentnych ludzi. Ale jak to, patrzcie – stajemy się przecież zakamarkiem Europy, ciemnogrodem! A no, może i tak, lecz żyjemy w ustroju DEMOKRATYCZNYM. DE-MO-KRA-CJA. A tu głos mają wszyscy. Uczelnianego profesora może przegłosować dwóch meneli spod monopolowego. 

Można odnieść wrażenie, że za bardzo zakochaliśmy się w demokracji. Oznacza to ni mniej, ni więcej, iż nie widzimy wad tego ustroju, nie liczymy się z jego następstwami. Żyjemy w iluzji, że wpływ na nasze życie mają tylko ludzie wykształceni, z określoną pozycją społeczną niczym w starożytnych czasach. Prawda jednak jest zgoła inna. 

Po raz kolejny tzw. Polska B pokazała, że to ona ma decydujący głos. PiS ma miażdżącą przewagę w małych miasteczkach, na wsiach (56,4 proc. elektoratu). Według statystyk na partię Jarosława Kaczyńskiego głosowali wyborcy: z wykształceniem podstawowym (63 proc.), zawodowym (64 proc.), bezrobotni (ok. 60 proc.), osób z wykształceniem wyższym (30 proc.). Demokracja. Prawo i Sprawiedliwość ma także ogromne poparcie wśród ludzi starszych. Ok. 65 proc. emerytów to wyborcy PiS. 

Co z tego wynika? Liberalne rządy nie zrobiły nic, albo zrobiły bardzo niewiele dla tych ludzi. Przeciętny inteligent nie ma najmniejszego pojęcia o życiu ludzi na prowincji. Tak samo w drugą stronę: ludzi z prowincji nie interesuje Trybunał Konstytucyjny czy są sądownictwo. Chcąc czy nie z małomiasteczkowym elektoratem trzeba się z nią liczyć. Demokracja. Według badań GUS-u w 2018 r. osoby z wykształceniem wyższym stanowiły 35,6% ogółu osób pracujących w Polsce. Dlatego można sobie wsadzić między bajki slogany na temat elity intelektualnej kraju – ona nie może nic zrobić. Chyba, że zrozumie kiedyś, że jest życie poza dużym miastem, jedzeniem vege i kawą w "Starbuniu". Na to się jednak nie zanosi. 

Wygrana Prawa i Sprawiedliwości mnie nie dziwi ani nie oburza. Może to przez wrodzony cynizm, ale także przez to, że sam w jakimś stopniu zostałem ukształtowany przez polską wieś. Człowiek, który w całym swoim życiu przeczytał tylko "W pustyni i w puszczy", składa reflektory czy montuje żaluzje nie jest w niczym gorszy od doktora habilitowanego – w ustroju demokratycznym. 

Najsmutniejsi ludzie zawsze próbują z całych sił uszczęśliwiać innych. Wszystko dlatego że wiedzą, jak to jest czuć się kompletnie bezwartościowym, i nie chcą, by inni tak się czuli.

Powyższe słowa pochodzą z biografii Robina Williamsa, amerykańskiego komika i aktora, który popełnił w 2014 roku samobójstwo. Depresja wpędziła w alkohol i narkotyki. Wywołały ją osobiste problemy, zwłaszcza pierwszy rozwód, a mimo to bawił ludzi na całym świecie.

Psychoterapeutka Agnieszka Dyczkowska-Krupińska zwraca uwagę, że w psychopatologii istnieje określenie "osobowości aktorskiej", która przejawia się między innymi skłonnością do nadmiernej ekscytacji, uzależnieniem od podziwu, uznania, od aplauzu otoczenia. – Osoba o cechach osobowości aktorskiej kiedyś zauważyła, że jej zdolności komediowe zyskują poklask i podziw i nauczyła się używać ich do perfekcji. A jeśli została prawdziwym aktorem, odebranie jej sławy, nadmierna krytyka, zła rola mogą wyzwolić depresję, ponieważ jej samopoczucie, emocje, dobrostan psychiczny są uzależnione od opinii i uznania otoczenia.

Po prawdzie, większość twórców, artystów posiada"osobowość aktorską". Trudno jest sięgać gwiazd, mając przyziemne problemy. To nie tak, że jest zawsze źle. Gdy wszystko się w życiu układa, jesteś szczęśliwy, masz kogoś z kim spędzasz błogo czas – rzadko myśli się wówczas o procesie twórczym. Oddajesz się nirwanie. Już nawet, kiedy podnosisz pióro i chcesz coś napisać, to coś wybija cię z rytmu. Jej oczy, uśmiech, zapach ... – tak też było w przypadku tego tekstu.

Wszystko diametralnie się zmienia, gdy świat nagle wali się na łeb. Wtedy przypominasz sobie, że umiesz pisać. Masz nagle milion tematów, przemyśleń, scenariuszy danego zdarzenia. Łatwiej jest wspominać piękne chwile w agonii, aniżeli na odwrót (chyba, że jesteś kolejnym raperem, który się chwali, jaką to przeszedł drogę z podwórka na szczyty). To smutek tak naprawdę napędza artystów do działania, do refleksji. – Smutne to, ale cierpienie jest chyba jedynym niezawodnym sposobem zbudzenia duszy ze snu – pisał Saul Bellow, amerykański pisarz, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1976.

Szwedzcy naukowcy z Karolinska Institutet, po przebadaniu dużej grupy - ponad miliona osób - twierdzą, że artyści i naukowcy częściej pochodzą z rodzin, w których występuje choroba afektywna dwubiegunowa i schizofrenia, depresja, zaburzenia lękowe oraz skłonności do uzależnień. Badania te potwierdzają inne, wcześniejsze odkrycia - że osoby kreatywne są niezwykle podatne na zaburzenia psychiczne.

A być może nie ma czegoś takiego, jak bycie szalonym? Może to oznacza po prostu bycie bardziej wrażliwym, dostrzeganie tego, czego nie mogą poczuć i zobaczyć inni? To nie jest popularne w dzisiejszych czasach, a na pewno mało kto tego pożąda i docenia. – Z zawodu jestem chyba w sumie artystą/Nas zawsze dwa razy mocniej raniło wszystko – rapował Filipek w utworze "Dworzec Kraków". Radość i smutek to jednak stany, które zawsze będą towarzyszyć wszystkim ludziom. Bez znaczenia czy jesteś artystą, czy nie warto to drugie zawsze przykuć w coś dobrego, zamiast pogrążać się w niedoli ... 

Muzyka jako działalność historyczno-edukacyjna?  Rzadko spotykane, ale jednak. Wraz z zespołem Hańba! przenosimy się na pełne społecznych kontrastów ulice II RP. Tamten świat widziany oczami ówczesnych poetów wydaje się momentami bardzo podobny do naszego.

Bartłomiej Malec: To nie pierwszy koncert “Hańby” w Bielsku-Białej. Jak oceniasz odbiór Waszej muzyki na południu Polski: 

Adam Sobolewski: Publiczność na pewno dopisała. Zawsze dobrze wspominamy to miasto. To był nasz drugi koncert w Aquarium. Często widać, że publika na naszych koncertach dzieli się na dwie grupy: jedna chce wsłuchać się w teksty piosenek, druga chce się po prostu bawić przy muzyce. W Bielsku-Białej jest zawsze tak pół na pół. 

Wolicie grać w mniejszych klubach czy może w tzw. plenerach? Gdzie według Ciebie lepiej jest odbierana twórczość Hańby? 

– To jest dobre pytanie. Zawsze lepsza energia jest w mniejszych klubach. Na plenerach natomiast też jest bardzo dobrze, choćby mając na względzie kwestie czysto techniczne – można bardziej “poszaleć” na scenie. Ludzie także mogą sobie pozwolić na więcej swobody. Generalnie jednak naturalnie środowisko Hańby to kluby, gdzie najczęściej gramy. Niekiedy problemem plenerów jest totalnie wymieszana publika. 

Czym Was zainspirowała II RP? 

– Na pewno musimy wspomnieć o tym, że dwudziestolecie międzywojenne to okres “wybuchu” mnóstwa autorów. Oprócz takich dużych nazwisk jak: Tuwim czy Brzechwa wykorzystujemy w naszej muzyce teksty autorów można powiedzieć “wyklętych”. Staramy się pokazać szerszej publiczności, że oni także istnieli. XX-lecie obfituje w wydarzenia, które czasami ciężko zrozumieć w obecnych czasach. Nasz kraj był wówczas był bardzo podzielony. Panował ogromny dysonans pomiędzy elitą a niższymi warstwami społecznymi. Na to wszystko jeszcze nałóżmy politykę, która odgrywała ważną rolę wśród Polaków. Wszyscy nią żyli Dość powiedzieć, że partie miały swoje bojówki… Staramy się więc te wszystkie wydarzenia przywoływać w naszej twórczości. 

Co z tamtych czasów przeniósłbyś do teraźniejszy grunt? 

– Muszę się nad tym zastanowić… Pomimo tego, że śpiewamy cały czas o tym, że międzywojnie nie było kolorowe to jednak imponuje mi życie towarzysko-kulturalne z tamtego okresu. Bardzo lubię jazz wczesnego XX wieku… 

Mi z kolei zawsze imponowały wieczory poetyckie z XX-lecia międzywojennego … 

– Teraz to poezja jest po prostu inna. Może to przez nostalgię podobają nam się te rzeczy? Dlatego, że jest to dla nas w pewien sposób “egzotyczne” chcielibyśmy się znaleźć w tym okresie. W “Hańbie” jednak staramy się pokazywać, że w XX-leciu nie było tak kolorowo i statystycznie każdy z nas raczej miałby... ciężkie życie. Lepiej chyba docenić to co mamy teraz i jakie mamy możliwości.

Wspomniałeś na początku, że wśród Waszej publiki są ludzie, którzy wsłuchują się w teksty. Poprzez twórczość “Hańby” chcecie edukować czy dać ludziom po prostu rozrywkę? 

– Zastanawiałem się nad tym, od kiedy pewna znajoma powiedziała mi po koncercie, co ma ze sobą zrobić. Z jednej strony chciała się bawić, a z drugiej wsłuchiwała się w te teksty. Wydaję mi się, że dla nas najważniejszy jest jednak przekaz. Ci, którzy chcą usiąść na krześle, postać, są dla nas tak samo ważnym odbiorcą jak ten, który chce się bawić. Tekst jest u nas jednak nadrzędny. Warto wspomnieć, iż nasz główny kompozytor, Andrzej Zamenhof, kiedy tworzy muzykę, komponuje ją pod konkretny tekst. Do jego rytmiki jest pisany utwór. 

Teksty poetów XX-lecia międzywojennego są bardzo uniwersalne, także i dziś. Nie jest to nas swój sposób przerażające? 

– Jest i to bardzo. To smutne, że w XXI wieku mamy duży powrót tendencji nacjonalistycznych. Ten fakt bardzo przypomina tamte czasy “rządów twardej ręki”. Polskę też to dotknęło. Należy jednak pamiętać, że nie odnosimy naszych tekstów do teraźniejszości, nie chcemy tego robić. A to jaka jest interpretacja odbiorcy... Nie jesteś pierwszy, który na to zwraca uwagę, że te teksty pasują do dzisiejszych czasów i jest to przykre. Czy jest to denerwujące? Raczej nie, irytację wzbudza w nas tylko to, że na siłę czasem próbuje się nas “wstrzelić” w obecne realia. Odcinamy się od tego, że to co śpiewamy jest np. przeciwko obecnej władzy. 

Zdjęcie: Kasia Skrzypek / Foto Forge

"Jestem na kolanach przed walczącą Warszawą, ale odpowiedzialnych za tę zbrodnię należy po wojnie postawić przed sądem" – powiedział generał Władysław Anders, kiedy dowiedział się o wybuchu powstania. Cześć i chwała Bohaterom – jak najbardziej. Powstanie Warszawskie to jednak nie tylko heroizm żołnierzy, ale też ogromna tragedia ludności Warszawy ... 

Przed nami 75. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. Za każdym razem, gdy wybija godzina „W”, spływa łza po moim policzku. Z żalu, ale też ze złości. W tym czynie zbrojnym blisko 200 tys. osób zginęło w bardzo drastyczny sposób. Żołnierze nie wykazali się bohaterstwem. To byłoby umniejszenie ich zasług. To byli wielcy herosi, wysłani na pewną śmierć ... 

Powstanie Warszawskie to wielki dramat. Zburzenie stolicy, rzeź 200 tys. ludzi, zagłada Armii Krajowej. Cena, jaką naród polski zapłacił za powstanie, była nieadekwatna do zysków, których nie było w ogóle. 

Każda kolejna rocznica obchodzona jest z coraz większym rozmachem, dzięki temu, iż świadomość narodowa Polaków wzrasta. W szkołach, telewizji, prawicowych publikacjach temat ten jednak urósł do rangi bezkrytycznego mitu. Tak nie można. Triumfalistyczny ton, który często można zaobserwować podczas tych obchodów, jest fałszywy. Można odnieść wrażenie, że 1 sierpnia świętujemy wielkie zwycięstwo, a nie nieszczęście i katastrofę. Powstanie Warszawskie zakończyło się naszą klęską. Wymordowani zostali młodzi Polacy, niewinni mieszkańcy Warszawy ... Wreszcie przestała istnieć Armia Krajowa. Sprawiło to, że dzieło sowietyzacji Polski było znacznie prostsze. 

Plany dowódców powstania były całkowicie oderwane od rzeczywistości. Związek Sowiecki był naszym śmiertelnym wrogiem, lecz ci oficerowie nie potrafili tego zrozumieć, dlatego zakładali, że jeśli nie uda się własnymi siłami przepędzić Niemców, bolszewicy kierowani sympatią do Polaków i współczuciem do Armii Krajowej mieli przyjść na ratunek. Tak się oczywiście nie stało. 

Łatwo jest pisać w ten sposób w 2019 roku. Przeciwników powstania 75 lat temu było jednak wielu. Wśród nich był przede wszystkim generał Kazimierz Sosnkowski. – Walka z Niemcami musi być kontynuowana w formie „Burzy”. Natomiast w obecnych warunkach jestem bezwzględnie przeciwny powszechnemu powstaniu, którego sens historyczny musiałby się z konieczności wyrazić w zmianie jednej okupacji na drugą. Wasza ocena sytuacji niemieckiej musi być bardzo trzeźwa i realna. Omyłka pod tym względem kosztowałaby bardzo wiele – mówił naczelny wódz Wojska Polskiego. Słowa generała Władysława Andersa zostały wspomniane na początku. 

Jeszcze raz, cześć i chwała bohaterom! Pamiętajmy jednak także, albo przede wszystkim, o cywilnej ludności miasta, o jej gehennie. Im oddajmy również hołd oraz pomódlmy się za nich w kolejną rocznicę tego tragicznego wydarzenia ... 

Często słyszymy, że polskie szkolnictwo wyższe jest nic nie warte, aby nie powiedzieć dosadniej. Jestem przeciwnikiem tej tezy, choć mniej radykalnym niż wcześniej. A to za sprawą mojego pięknego miasta. Tylko w Bielsku-Białej Miss Beskidów w nagrodę za swe wdzięki otrzymała ... miejsce na studiach. 

Słyszeliście kiedyś o konkursie obierania ziemniaków na czas? Naprawdę, coś takiego istnieje. Bardzo popularny podczas wszelakich świąt pieczonego ziemniaka, czy też dożynek. Obudźmy teraz naszą wyobraźnię. Pewna kobieta najszybciej ze wszystkich we wsi Dobrosułów obrała ziemniaki. Włożyła w to przecież wiele trudu, przygotowywała się do tego tygodniami! Finalnie zwycięża w tym konkursie i wygrywa bezpłatne studia na uczelni wyższej. Granda pomyślicie. Słusznie. 

Jaka jest różnica między konkursem obierania ziemniaków na czas a wyborem miss? Nie ukrywajmy  – jest ich sporo. Ani jedno, ani drugie nie wykorzystuje jednak do swego potencjalnego sukcesu w tych dziedzinach intelektu tudzież wiedzy. 

A teraz rzeczywistość. Będę posługiwać się prawdziwą nazwą uczelni, prawdziwym imieniem i nazwiskiem miss, prawdziwym zdjęciem. Normalnie bym unikał potencjalnych konsekwencji, ale że uczelnia ta zrobiła sobie z tego reklamę na swojej stronie internetowej, na swoich social media, świadczy to tylko o jej małostkowości. 

Ad rem! "W dniu dzisiejszym gościliśmy w naszej Uczelni Miss Beskidów 2019. Pani Magdalena Kasiborska rozpocznie studia na kierunku kosmetologia o specjalności odnowa biologiczna" – czytamy na stronie Bielskiej Wyższej Szkoły im. Tyszkiewicza, pisownia oryginalna. Już wiemy, iż mamy do czynienia z amatorami, przynajmniej jeśli chodzi o język polski. Pisać "w dniu dzisiejszym" na stronie uczelni wyższej – dramat.

Do tego momentu jest spokojnie. Bielska Wyższa Szkoła im. Tyszkiewicza chwali się nową studentką, która jest znana z tego, że jest ładna. Niech im będzie, marketing. Ale teraz najlepsze. – Bezpłatne studia w naszej Uczelni są nagrodą główną w konkursie Miss Beskidów 2019. Pani Magdalena odebrała ją bezpośrednio podczas Gali Finałowej, z rąk Rektora BWS dra. Jerzego Chrystowskiego –  mózg eksplodował. A czemu by bezpłatnych studiów nie dodawać do paczek chipsów?

Nie zamierzam krytykować bezpośrednio Magdaleny Kosiborskiej, Miss Beskidów i pogłębiać stereotypu "jak ładna, to głupia". Jestem pełen szacunku dla niej, dla jej dokonań. Niewątpliwie włożyła mnóstwo serca i czasu, aby być w miejscu, w którym się znajduje. Nie zgadzam się jednak, by miejsca na studiach były nagrodą w innych dziedzinach niż te naukowe. W tym wypadku wybory Miss a konkurs obierania ziemniaków niczym się nie różnią. Tak samo byłbym przeciwny, gdyby np. utytułowany piłkarz dostał w nagrodę za swe osiągnięcia sportowe miejsce na studiach – z takim przypadkiem jednak się nie spotkałem (oczywiście są oni inaczej traktowani, wiadomo). Tym sposobem zaniżamy poziom nauczania, ale przede wszystkim, prestiż i szacunek do naszego szkolnictwa wyższego.

Owszem, Bielska Wyższa Szkoła im. Tyszkiewicza to uczelnia prywatna. Wolnoć, Tomku, w swoim domku, róbta co chceta – wolny rynek. Uczelnie prywatne są różne, szczególnie jeśli chodzi o poziom kształcenia. Są takie, które naprawdę uczą elitę, ale są też takie, jak to mówią: "jak zapłacisz, będziesz mieć papierek". 

Mityczny "papierek" czyli dyplom ukończenia studiów. Tu już nie ma podziału na prywatną czy publiczną uczelnię. Możemy się chwalić, iż mamy wykształcone społeczeństwo, ale idąc drogą bielskiego "Tyszkiewicza", jakie to ma znaczenie? Wtórny analfabetyzm i tak nas zaleje. Szczególnie, gdy uczelnie miejsca na studiach przyznawać będą nie za wyróżnienia naukowe tylko podczas wyborów Miss Beskidów. Nie upośledzajmy młodych ludzi za cenę uczelnianego marketingu. 

Źródło informacji: http://tyszkiewicz.edu.pl/pl/miss-beskidow-2019-rozpocznie-studia-na-kosmetologii/

Pisanie jest jednoznaczne z brakiem ruchu. Siedzisz przed biurkiem albo leżysz, wpieprzasz jedzenie "na szybko". Jak dobrze piszesz, zbierasz cały splendor: pieniądze w portfelu Ci się nie mieszczą, od kobiet też się nie można odgonić, ludzie zaczepiają Cię na ulicy. Jest tego jeden minus, zbędne (oj, bardzo!) kilogramy. Oczywiście z tą pierwszą częścią tego jakże intelektualnego wywodu to żart, z drugą już nie.

Lubimy się odnosić do polskiej, sarmackiej tradycji. Do szlacheckich zasad. Jeszcze bardziej lubimy się z nimi utożsamiać. – Po II wojnie światowej, chcąc nie chcąc, staliśmy się społeczeństwem chłopskim. Wiele dzisiejszych zachowań da się wytłumaczyć tymi chłopskimi korzeniami – powiedział niegdyś prof. Paweł Wieczorkiewicz. I trudno z nim polemizować, obserwując obecną kampanię wyborczą. 

Platforma Obywatelska, albo precyzyjniej – Koalicja Europejska "przerżnęła" wybory do Parlamentu Europejskiego. Blok opozycyjny zastanawiał się, gdzie leży przyczyna kolejnej porażki. No i wymyślił – zaniedbanie elektoratu wiejskiego. Tego samego, który przez "elyty" nazywany był "ciemnogrodem" tudzież "moherowymi beretami". Nadmienić należy, iż "zaniedbanie" jest tutaj bardzo łagodnym określeniem. 

Opozycja odpuściła wakacje w celu „rozpoczęcia kampanii, która oparta będzie na kontakcie z Polakami”. Świetnie! Tylko o jakieś 5 lat za późno ... Trudno teraz będzie Koalicji Obywatelskiej "odbić" wiejsko-małomiejski elektorat. Nie skazuję jednak opozycji na straty. Wiele można mówić o "chłopu" ze wsi – że niedokształcony, nieatrakcyjny, mało elokwentny – zawsze brzydziłem się taką narracją. Politycy nie potrafią pojąć jednego – prosty mieszkaniec wsi najlepiej potrafi liczyć pieniądze w portfelu, znacznie lepiej aniżeli nowobogacki warszawiak. 

Tych za rządów PiS ma więcej. Głównie za sprawą 500 plus, ale też innych programów socjalnych. Nie będę oceniać czy są one słuszne, czy nie – takie są fakty. W końcu jednak nastąpi taki moment, a nastąpi na pewno, gdy chłop połapie się, że coś nie gra. Gdy zapłaci więcej za zakupy, za gaz, za prąd. Wówczas nastąpi przebiegunowanie polityczne. Ale czy będzie to miało już w najbliższych wyborach? Nie sądzę.

Zastanawia mnie często, jak to się dzieje, że – pisząc kolokwialnie – chłop ze wsi jest tak atrakcyjnym "kąskiem" w grze politycznej. Teraz to już w ogóle ma raj. Z jednej i z drugiej strony przyjeżdżają do niego politycy, rozmawiają z nim, produkują się, obiecują. Jaki to chłop – PAN! 

Używając skrótu myślowego, może dlatego, że wszyscy jesteśmy chłopami. To, że ktoś nie ma wąsów, a trochę lepiej się ubiera; to, że ma maturę, a ten ze wsi niekoniecznie, niczego nie zmienia.  Na marginesie, Prawo i Sprawiedliwość świetnie to wykorzystało. Zaraz jednak ktoś się oburzy, jak to?! Przecież polska kultura szlachecka ukształtowała naszą mentalność! Jak pisał Józef Tischner: – Są trzy prawdy: świento prawda, tys prawda i gówno prawda – z tą naszą szlachetnością to trzecia opcja ...

– Oczywiście. Byliśmy ukształtowani przez tę kulturę aż do 1939 roku. Nie tylko inteligencja wzorowała się na szlachcie, ale i część robotników. Stąd nasza duma, stąd nasza kłótliwość. Musimy jednak mieć świadomość, że to się skończyło wraz z II wojną światową [...] Po II wojnie światowej, chcąc nie chcąc, staliśmy się społeczeństwem chłopskim. Wiele dzisiejszych zachowań da się wytłumaczyć tymi chłopskimi korzeniami. Weźmy charakter Lecha Wałęsy - to przecież wypisz, wymaluj portret polskiego chłopa. Chytrość, umiejętność zmylenia partnera, pazerność, ale z drugiej strony swoista mądrość i zdrowy rozsądek. Oczywiście to się teraz trochę rozmywa. Społeczeństwo ulega inteligenckim wzorom. Ale ta nowa inteligencja wstydzi się swoich korzeni. Usiłuje więc budować sobie piękne szlacheckie genealogie. Dlatego wiele osób w Polsce nosi bogate sygnety. Ktoś się nazywa, nie wiem, Kupść i nosi na palcu wspaniały klejnot, który bardziej przystoi Radziwiłłom czy Sapiehom, bo gdzieś ktoś, jakiś jego dziesiąty pociotek, miał prawo do herbu – stwierdził Prof. Paweł Wieczorkiewicz w jednym z wywiadów. 

Władysław Reymont za powieść "Chłopi" otrzymał Nagrodę Nobla w 1924. Wspomniany przez prof. Wieczorkiewicza Lech Wałęsa w 1983 był laureatem Pokojowej Nagrody Nobla. To tylko takie sztampowe przykłady, ale pokazujące, że nasze chłopskie korzenie to nie jest powód do ujmy, a uważam, iż wręcz przeciwnie! Dlatego nie dziwię się, że politycy chcą na tym ugrać jak najwięcej, choć skala ich hipokryzji aż razi w oczy ... 

Często mam dylemat: czy nazywać siebie pracoholikiem, czy mówić, jak kocham to, co robię. W każdym razie udało się – w końcu – oderwać od codziennej rzeczywistości. Oczywiście laptopa i smartfona i Internet wziąłem ze sobą (wcześniej wspomniany dylemat). Niemniej jednak na chwilę zamieniłem góry na morze.  To naprawdę wystarczy, aby odpocząć. 

Kierunek – Trójmiasto. Czekała nas, z pozoru, długa podróż pociągiem – aż 11 godzin! Ale sami wiecie, są sposoby, aby droga stała się krótsza. Nie był to wypad z gatunku planowanych pół roku wcześniej. Jedziemy? Jedziemy! Tak wyglądała procedura układania harmonogramu wycieczki. Los chciał, że trafiliśmy do pociągu z niedoszłymi uczestnikami Openera. Sama młodzież. To znaczy młodzież ... jak ktoś jest ode mnie młodszy o 3-4 lata, to czuję ogromną przepaść. Patrząc przez pryzmat: zachowania, ubioru, wyznawanych wartości. Cytując klasyka: Czy to świat jest zły, czy Ty? 

Godzina 6 ileś tam – jesteśmy na miejscu. Szybko do mieszkania, wyspać się. Następnie na plażę, a na wieczór "kluby". Zawsze mam mieszane uczucia związane z takimi wyjściami, ale na wakacjach chyba trzeba. Poszliśmy na imprezę z gatunku "Trap". Generalnie wiem co to jest, aż takim dziadem nie jestem. Jeden z rodzajów rapu, wywodzący się z najgorszych melin w USA. Tylko w Polsce, jakoś dziwnie się przyjęło, że trap to muzyka dla dzieci z bogatych rodzin. A sama dyskoteka? Najgorsze gówno na jakim byłem. Nigdy więcej, ale miałem czas (i kondycję fizyczną), aby poobserwować ludzi, tych młodszych o kilka lat ode mnie. Fajnie skakali – na tym zakończę refleksję, aby was nie zadręczać. 

Widok morza ... Dla niego warto rzucić wszystko. A przynajmniej ja tak miałem, ponieważ ostatni raz widziałem morskie fale z 13 lat temu? Coś takiego, sporo w każdym razie. Po głowie najczęściej chodził mi wiersz Leopolda Staffa – "Wieści Morza":


Od dzieciaków jadących na Openera, przez kluby nocne, aż do Morza Bałtyckiego i Leopolda Staffa – takie to właśnie były wakacje. Baterie naładowane na kolejne miesiące, bagaż pomysłów i wspomnień jest – wracamy do stolicy Podbeskidzia pełni wigoru i w świetnej formie (a raczej kondycji, tej psychicznej). 

2.07.2019 r. – 6.07.2019 r. 

***

"Notatki" to nowa seria na moim blogu. Luźne przemyślenia. Czasem będzie tu zabawnie, raczej rzadziej poważnie. Raczej krótsza forma niż dłuższa